» Bieszczady w filmie | Ogniomistrz Kaleń

"Ogniomistrz Kaleń"

Rok produkcji: 1961
Premiera: 1961.10.12
Gatunek: Film psychologiczny, Film wojenny
Produkcja: Polska

Dane techniczne: Czarno-biały. 2948 m. 103 min.
Plenery: Baligród, Kielczawa, Smolnik nad Osławą, Zagórz, Muszyna.

Opis:

"Brutalny, surowy obraz zbrojnych wystąpień reakcyjnego podziemia - band UPA i NSZ - w pierwszych latach po wyzwoleniu w rejonie Bieszczad, ukazany poprzez tragiczne losy mężnego żołnierza, przypłacającego tę walkę śmiercią.

Wiesław Gołas w roli tytułowego ogniomistrza Hipolita Kalenia

Bieszczady, rok 1946. Toczą się zacięte, krwawe walki z bandami ukraińskich nacjonalistów oraz polskim reakcyjnym podziemiem. Ogniomistrz Kaleń zostaje pojmany, poddany torturom, by ratować życie udaje dezertera i zdrajcę, ucieka, walczy brawurowo, wpada na polu minowym, a kiedy wreszcie nadchodzi odsiecz - ginie od polskiej kuli, osłaniając ukraińskie dziecko".

Tak w kinematografii czasów PRL z okresu Gomułki, przedstawiano tło historyczne i scenariusz tego filmu. O ile obraz Żubryda jest kontrowersyjny i daleki od rzeczywistości, to ogólny zarys ukraińskich nacjonalistów pokazano w sposób dość bliski prawdy. Film często "z założenia" traktowany wyłącznie jako ówczesna propaganda a więc całkowicie fałszywy. (przyp. redakcji).

Kadr z filmu Ogniomistrz Kaleń

Reżyseria: Ewa Petelska , Czesław Petelski
Współpraca reżyserska: Sylwester Szyszko , Andrzej J. Jaroszewicz , Ałła Fołomiejow (w czołówce nazwisko: Fołomietow)
Scenariusz: Ewa Petelska , Czesław Petelski
Zdjęcia: Mieczysław Jahoda
Operator kamery: Zbigniew Hartwig
Współpraca operatorska: Jerzy Majak , Feridun Erol
Scenografia: Adam T. Nowakowski
Współpraca scenograficzna: Halina Sułkowska , Hanna Morawiecka (w czołówce inicjał imienia: A.), Alicja Ptaszyńska
Muzyka: Tadeusz Baird
Wykonanie muzyki: Orkiestra Filharmonii Narodowej (Warszawa)
Montaż: Felicja Rogowska
Współpraca montażowa: Lena Deptuła
Charakteryzacja: Maria Papińska
Konsultacja wojskowa: J. Stroecker
Efekty pirotechniczne: Mieczysław Garwacki
Kierownictwo produkcji: Stanisław Adler
Produkcja: Zespół Filmowy Studio
Atelier: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź)
Laboratorium: Wytwórnia Filmów Fabularnych (Łódź)

Obsada aktorska:

Wiesław Gołas (ogniomistrz Hipolit Kaleń), Zofia Słaboszowska (Maria), Leon Niemczyk (Saszko "Bir" z UPA), Józef Kostecki (kapitan Wierzbicki), Józef Łodyński (porucznik Matula), Zdzisław Karczewski (pułkownik Tomaszewski), Janusz Kłosiński (major Żubryd), Tadeusz Teodorczyk (zastępca Żubryda), Janusz Strachocki (Dwernicki), Sylwester Przedwojewski (porucznik Daszewski), Tadeusz Somogi ("Zawieja"), Henryk Hunko ("Piorun"), Jerzy Antczak ("Ren"), Jerzy Dargiel (Heinz), Kazimierz Dębicki , Aleksander Fogiel (karczmarz Szponderski), Adolf Chronicki (kierowca Kotlak), E Kapralski , A. Jurkowska , Wacław Kowalski (plutonowy Kolanowski), Ferdynand Matysik (porucznik Rafałowski), Kazimierz Michalski , Irena Netto (stara kobieta w strażnicy Kolanowskiego), Leopold R. Nowak , Adam Perzyk (Alojzy Rączka), Sławomir Zemło , Ryszard Filipski (żołnierz; nie występuje w czołówce)

Pierwowzór: ŁUNY W BIESZCZADACH
Gatunek: Powieść
Autor pierwowzoru: Jan Gerhard

Nagrody:

Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (rok 1962)

Materiały umieszczono za zgodą Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi:
www.filmpolski.pl