...Twoje Bieszczady - serwis dla wszystkich którym Bieszczady w duszy grają...
zdjęcia
- szlaki i ścieżki piesze
- warto zobaczyć
- warto wiedzieć
- skitour
- bieszczadzka kolejka leśna
- wodospady mapa Bieszczadów - informacje praktyczne - trasy rowerowe - trasy samochodowe - miejscowości - dawne wsie - cerkwie - cmentarze i cerkwiska - kirkuty - kapliczki - fauna - flora - reportaże - rozmaitości - bieszczadzkie wspomnienia schroniska - bazy namiotowe i chatki - noclegi - aktualności (archiwum) - redakcja (kontakt) - nasza grupa na FB
Cerkwie drewniane w Bieszczadach
Cerkwie murowane Kapliczki w Bieszczadach Dawne cmentarze, cerkwie i cerkwiska Ikonostas O ikonie słów kilka Bojkowszczyzna Zachodnia. Ochrona zasobów kulturowych - działania praktyczne (pdf) Cmentarze żydowskie (kirkuty) Cmentarze ewangelickie Bandrów i Stebnik (Steinfels); cm. gr.kat. w Stebniku Cmentarze wojskowe w Komańczy Cmentarz wojskowy w Lesku Kościół w Woli Michowej Kościół w Komańczy Obelisk UPA Baligród i okolice Bóbrka Buk k.Terki Bystre k.Czarnej Cisna i okolice Czarna i okolice Daszówka Duszatyn Dwernik i Dwerniczek Glinne Jankowce Kalnica k.Baligrodu Komańcza i okolice - Mogiła - legenda - drewniany kościółek - klasztor Nazaretanek Lutowiska Łupków Mików Muczne Myczkowce Nasiczne Olszanica Orelec Prełuki Rajskie Roztoki Górne Rzepedź Sękowiec i okolice Serednie Małe Smolnik nad Osławą Solinka Solina i okolice - bieszczadzkie zapory - tajemnica zatoki Stefkowa Terka Uherce Mineralne Ustjanowa Ustrzyki Górne Wetlina Wola Matiaszowa Wola Michowa Wołosate Zatwarnica Zwierzyń Balnica Beniowa Bereźnica Niżna Bukowiec Caryńskie Choceń Dydiowa Dźwiniacz Górny Hulskie Huczwice Jawornik Jaworzec Kamionki Krywe Łokieć Łopienka - rys historyczny Łopienki - Chrystus Bieszczadzki Łuh Rabe k.Baligrodu Rosolin Ruskie Sianki Skorodne Sokoliki Sokołowa Wola Studenne Tarnawa Niżna i Wyżna Tworylne - Tworylczyk Tyskowa Zawój Zubeńsko Żurawin Jak patrzeć na ikonostas?Ikonostas jest bardzo ważną częścią cerkwi. W Bieszczadach i terenach przyległych ikonostasy, choć stanowią w większości niepełną kompozycję ikon lub są rekonstrukcją dawnych ścian przegrodowych, zachowały się w wielu cerkwiach. Wymienić trzeba Sanok-Olchowce, Zagórz, Radoszyce, Szczawne, Turzańsk, Dziurdziów, Mokre, Morochów. Na uwagę zasługuje również unikatowy ikonostas z Górzanki. Pochodzący z XVIII wieku ma nietypowy, wręcz niedopuszczalny we wschodniej kulturze, rzeźbiarski układ figuralny.
Ikonostas w Rabem k.Czarnej
foto: P. Szechyński Ikonostas, zwany inaczej przegrodą, był od czasów sztuki wczesnochrześcijańskiej, później bizantyjskiej, granicą świata realnego i duchowego. Oddziela w cerkwi część ołtarzową od nawy przeznaczonej dla wiernych. Jego moc i mistyka pozwala rozgraniczyć świat ziemski - profanum, od świata boskiego - sacrum. W kościołach wczesnochrześcijańskich rolę tę pełniła kamienna lub marmurowa przegroda zwana templonem. Wzbogacały ją kolumny, na których zawieszano dekoracyjne tkaniny i wyobrażenia świętych. W wiekach X-XII przegrodę stanowiło już wiele kolumn, wspierał się na nich architraw (architraw - epistyl, nadsłupie - główny (najniższy) poziomy człon belkowania antycznego, który podtrzymywał belki stropu) a szczyt wieńczył krzyż. Całość zdobiły ikony a pośrodku znajdowało się przejście do przestrzeni ołtarzowej. W pełni ukształtowany ikonostas powstał na Rusi, na przełomie XIV-XV wieku i składał się z kilku rzędów, gdzie każdy oddaje inna myśl teologiczną. Stanowi całkowicie zasłaniającą prezbiterium ścianę, z trojgiem wrót. Bardzo ważne są wrota środkowe, zwane carskimi, królewskimi lub brama królewską. Przeznaczone są dla kapłana sprawującego liturgię. Ich symbolika wskazuje na otwierającą się przed wiernymi drogę do zbawienia i to właśnie one rozpoczynają ewangeliczna historię zbawienia wyrażona w ikonach na ikonostasie. Symbolizuja Chrystusa, który powiedział: Ja jestem bramą, kto przeze Mnie wchodzi będzie zbawiony. Carskie wrota zdobią wizerunki czterech ewangelistów, świadków życia Jezusa, głoszących jego naukę.
Cerkiew w Czarnej - ikonostas
foto: P. Szechyński Tuż nad ewangelistami namalowana jest scena scena Zwiastowania i symbolizuje ona tajemnicę Wcielenia. Niższe, boczne wrota, zwane wrotami diakońskimi (albo południowymi - prawe oraz północnymi - lewe), przeznaczone są dla diakona i niższego kleru. Umieszczone są symetrycznie, po obu stronach wrót królewskich. Kiedyś prowadziły do oddzielnych pomieszczeń, którymi były żertwiennik - stół ofiarny na którym przygotowywano święte dary i naczynia liturgiczne - i diakonikon, czyli miejsce przechowywania szat i ksiąg liturgicznych. Na skrzydłach umieszczano wizerunki świętych lub ażurową dekorację wici winogronowej - symbolu Chrystusa.
Ikony ułożone są według ścisłego programu - kanonu:
Fragment ikonostasu w Smolniku n. Osławą
foto: P. Szechyński Drugi rząd to ikony świąteczne, czyli prazdniki. Poświęcone dwunastu świętom w obrządku wschodnim. Przedstawiają sceny z życia Jezusa Chrystusa i jego Matki. Najczęściej to: Zwiastowanie, Narodziny, Chrzest, Wprowadzenie do świątyni, Przemienienie na górze Tabor, Narodziny Marii, Ofiarowanie Marii w świątyni, Zaśnięcie Marii, Podwyższenie Krzyża, Wjazd do Jerozolimy, Wniebowstąpienie i Zesłanie Ducha Świętego. W środku rzędu umieszczona jest Ostatnia Wieczerza i/lub Mandylion.
Nieistniejąca cerkiew w Komańczy, wrota diakońskie
foto: P. Szechyński Trzeci rząd to Deesis. Słowo to tłumaczy się jako modlitwę, wstawiennictwo. Ikona przedstawia Chrystusa tronującego, do którego zwracają się orędownicy ludzi: Matka Boża i św. Jan Chrzciciel. Obok znajdują się archaniołowie, Michał i Gabriel. Od drugiej połowy XVI wieku na ikonach umieszczano wizerunki 12 apostołów, które dodatkowo wzbogacają rząd. Po prawej stronie św. Piotr, po lewej św. Paweł, twórcy Kościoła wschodniego i zachodniego. Dalej inni apostołowie, wszyscy w postawie błagalnej. Deesis wyraża głęboką treść symboliczno-teologiczną, idee Królestwa Bożego, wstawiennictwa za ludzkość i łączności Starego i Nowego Testamentu. Ostatni rząd to ikony przedstawiające Proroków, którzy przepowiadali przyjście Jezusa. Zwykle umieszczone w owalnych lub prostokątnych medalionach. Wśród proroków przedstawia się Salomona, Dawida. Ezechiela, Daniela, Izajasza. Ikonostas uwieńczony jest sceną Ukrzyżowania. Rekonstrukcję ikonostasu zobaczyć możemy w budynku Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Złożona z XV i XVI-wiecznych ikon, przypomina jak wyglądał ikonostas na terenie Podkarpacia. Wykorzystując posiadane ikony niemal w pełni odtworzono program XV-wiecznej przegrody. W salach Muzeum Historycznego w Sanoku na rekonstrukcję ikonostasu wykorzystano późniejsze, bo pochodzące z XVII-XIX wieku ikony i odzwierciedla ona kompozycję i układ przegrody z XVII wieku, powszechnie stosowane w następnych stuleciach. Zobacz także: O ikonie słów kilka opracowanie: E. Milczanowska
Górzanka, jedna z płaskorzeźb
foto: J. Milczanowska Literatura:
Fragment ikonostasu w prawosławnej cerkwi w Osadnem w Bieszczadach słowackich. Widoczne wrota
diakońskie oraz carskie
foto: P. Szechyński
W prawosławnej cerkwi w Osadnem w Bieszczadach słowackich
foto: P. Szechyński
Kamera w Czaszynie
Schroniska Schroniska PTSM Bazy namiotowe i chatki Harcerskie bazy i hoteliki Noclegi Mapa Bieszczady - wersja online Mapy Bieszczadów - recenzje Mapy wycinkowe - recenzje Przewodniki Ciekawe wydawnictwa Szlaki turystyczne - opisy Szlaki turystyczne - wykaz Czasy przejść Ścieżki przyrodnicze - wykaz Regulamin BdPN Punkty kasowe BdPN Bieszczadzka Kolejka Leśna Jazdy konne Rejsy po Zalewie Solińskim Wyciągi narciarskie Muzea Informacja turystyczna Przewodnicy Przewoźnicy (Bus) Przejścia graniczne Traperska przygoda - tabory Z psem w Bieszczady Zagroda pokazowa żubrów Wędkarskie eldorado na Sanie Park Gwiezdnego Nieba Bieszczady Karpackie niebo Sery w Bieszczadach Wypał węgla drzewnego Jaskinie Snowgliding w Bieszczadach Bieszczadzkie szybowiska Bieszcz. Centrum Nordic Walking Trochę historii Podział (granice) Bieszczadów Losy bieszczadzkiej ludności Różne plany rozwoju Bieszczadów Na wyniosłych połoninach BdPN Nie tylko Wysokie Sieć wodna Geocaching Fauna Bieszczadów Flora Bieszczadów Leśny Kompleks Promocyjny "Lasy Bieszczadzkie" Ukraińska Powstańcza Armia Karol Wojtyła w Bieszczadach Bieszczady pół wieku temu Bieszczady w filmie Polowanie w Bieszczadach Reportaże Rozmaitości bieszczadzkie Tarnica z Wołosatego Halicz z Wołosatego Bukowe Berdo z Mucznego Krzemień Szeroki Wierch Połonina Caryńska Połonina Wetlińska Smerek (wieś) - Smerek - Połonina Wetlińska - Brzegi Górne Cisna - Jasło - Smerek (wieś) Przysłup - Jasło Suche Rzeki - Smerek Dwernik-Kamień Pętla: Wetlina - Riaba Skała - Czerteż - Kremenaros - Rawki - Dział - Wetlina Mała i Wielka Rawka z p. Wyżniańskiej Ścieżka "Berehy Górne" Chryszczata z Komańczy Chryszczata z Jeziorka Bobrowego Szlak Huczwice - Chryszczata Wołosań z Żubraczego Jaworne - Kołonice - Jabłonki Krąglica Hyrlata Szlak graniczny Łupków - Balnica Przełęcz nad Roztokami - Ruske Przełęcz nad Roztokami - Okrąglik - Jasło Jasło i Okrąglik ze Strzebowisk Łopiennik Ścieżka Jeleni Skok z Cisnej (wieża widokowa) Opołonek i Kińczyk Bukowski Ścieżka dendrologiczno-historyczna w Berehach Przysłup Caryński z Bereżek Bukowiec - Sianki - Źródła Sanu Tarnawa Niżna - Dźwiniacz Górny Brenzberg - ścieżka Krutyjówka - ścieżka Tworylne i Krywe z Rajskiego Terka - Studenne Otaczarnia w Bukowcu Rajskie - Studenne (most) Przysłup - Krywe Korbania z Bukowca Korbania z Łopienki i Tyskowej Suliła Wola Michowa - Balnica szl. żółtym Z Balnicy do Osadnego Do Solinki z Żubraczego Zwierzyń - Myczków Tyskowa i Radziejowa ze Stężnicy Lasumiła - najgrubsza jodła Jodła k.Pszczelin - opis ścieżki Stare Procisne, ścieżka Dwernik - Procisne, ścieżka Przez bieszczadzki las - ścieżka Nasiczne - Sękowiec Kopalnia ropy Polana - Ostre Holica z Ustianowej - ścieżka Hylaty - ścieżka hist-przyrodnicza Huczwice - ścieżka geologiczna Komańcza - ścieżka dydaktyczna Jawornik - ścieżka Gminny szlak Baligród Bukowy Dwór - ścieżka przyrodnicza Po ekomuzeum w krainie bobrów Dolina Potoku Zwór Wodospady i kaskady Jeziorka Duszatyńskie Jeziorko Bobrowe Sine Wiry "Gołoborze" i dolina Rabskiego Rezerwat "Przełom Osławy" Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku" Torfowisko "Tarnawa" Torfowisko "Wołosate" Jaskinie w Nasicznem Grota w Rosolinie Rezerwat "Hulskie" Młyn w Hulskiem Pichurów - punkt widokowy Przełęcz Wyżna - pkt. widokowy Przełęcz Żebrak Zagroda pokazowa żubrów Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach Kamień leski Koziniec kamieniołom Skałki Myczkowieckie Kolejowy Smolnik Ogród biblijny w Myczkowcach Miniatury cerkwi Myczkowce Entomo-zieleniec Myczkowce MBL Sanok - skansen w Sanoku Park miejski w Sanoku Zielony domek w Ustrzykach G. Muzeum Historii Bieszczad Klasztor w Zagórzu Droga krzyżowa w Zagórzu Sanktuarium w Jasieniu Ekomuzeum Hołe Pomnik Tołhaja Most podwieszany w Dwerniczku XIX-wieczny most kolejki Radoszyckie źródełko - legenda o radoszyckim źródełku Nowe pomniki przyrody w dolinie Osławy i Kalniczki Góry Słonne Rezerwat Sobień Rezerwat "Polanki" Góry Słonne - pkt. widokowy Hyrlata (1103 m) zimą Matragona (990 m) zimą Osina (963m n.p.m.) Płasza, Kurników Beskid, Okrąglik Trasy rowerowe Trasy samochodowe Stan dróg w Bieszczadach Parkingi Zalew Starina (Słowacja) Projekt Rozłucz Jasienica Zamkowa Stara Sól Bieszczady Wschodnie - relacja z wyjazdu 2005 Czarnohora, relacja z wyjazdu 2006
zdjęcia
- szlaki i ścieżki piesze
- warto zobaczyć
- warto wiedzieć
- skitour
- bieszczadzka kolejka leśna
- wodospady mapa Bieszczadów - informacje praktyczne - trasy rowerowe - trasy samochodowe - miejscowości - dawne wsie - cerkwie - cmentarze i cerkwiska - kirkuty - kapliczki - fauna - flora - reportaże - rozmaitości - bieszczadzkie wspomnienia schroniska - bazy namiotowe i chatki - noclegi - aktualności (archiwum) - redakcja (kontakt) - nasza grupa na FB
Serwis nasz i współpracujący z nami reklamodawcy zbierają i przechowują tzw. pliki cookies zarówno do np. statystyk, jak i w celach reklamowych. Korzystając z naszych stron bez zmiany ustawien przegladarki będą one zapisane w pamięci urządzenia. Przeglądając nasz serwis ZGADZASZ się na wykorzystywanie tych plików. Szczegółowe informacje na temat cookies znajdują się w naszej Polityce prywatności © Twoje Bieszczady 2001-2024 |