» Cerkwie drewniane | Cerkiew w Michniowcu

Cerkiew greckokatolicka w Michniowcu (ob. rzymskokatolicki kościół filialny pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela parafii w Czarnej)

Cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogurodzicy w Michniowcu, położona jest na niewielkim wzgórzu w niewielkiej odległości od granicy z Ukrainą. Obok cerkwi dzwonnica drewniana o konstrukcji zrębowo-słupowej, nakryta dachem brogowym. Dojście dróżką obok krzyża przydrożnego, następnie ścieżką.

Cerkiew w Michniowcu
foto: P. Szechyński

Wiadomo że pierwsza cerkiew w Michniowcu istniała już w roku 1557, kiedy to popem był tu Damian Mansowicz a prafia należała do dekanatu żukotyńskiego. Obecna stoi na miejscu poprzednich.

Jest to obiekt drewniany, osadzony na kamiennej podmurówce. Cerkiew jest orientowana, trójdzielna o wyraźnie uwydatnionych poszczególnych częściach, co jest nawiązaniem do budownictwa bojkowskiego, przy czym autorytet w dziedzinie architektury drewnianych cerkwi ukraińskich - Michajło Dragan - uważał, że tego typu układy przestrzenne są nieobecne w ukraińskim budownictwie cerkiewnym i świątynia powinna być zakwalifikowana do odrębnego nurtu. Nawa na planie ośmioboku (rzadkie rozwiązanie w karpackiej cerkwi), prezbiterium zamknięte trójbocznie z zakrystią od północy, natomiast babiniec (prytwor) czworoboczny, z przedsionkiem.

Cerkiew w Michniowcu - wnętrze, polichromie pod kopułą
foto: P. Szechyński

Nad nawą kopuła zrębowa wsparta na słupach, sferyczna, ośmiopołaciowa. W pozostałych częściach cerkwi stropy płaskie. Wszystkie kopuły zwieńczone ślepymi latarniami, nad przedsionkiem (kruchtą) i zakrystią dachy dwuspadowe. Całość kryta blachą.

Dobudowany przed wojną chór obiega sporą część cerkwi. Na jego balustradzie oraz na ścianach i kopule znajduję się polichromie figuralne z 1983 roku. Z tego samego okresu pochodzi Droga Krzyżowa. Cerkiew remontowano w roku 1924 - wówczas dobudowano zakrystię i przedsionek (kruchtę).

Ikonostas ma dość nietypowy, półkolisty kształt - dostosowany do łuku tęczy. Wrota diakońskie wykonano z pełych desek. Znajduje się na nich ikona św. Olgi i Włodzimierza. Carskie wrota obecnie wiszą na ścianach prezbiterium. Ołtarz z baldachimem (cyborium). Wyjęte z ikonostasu ikony namiestne zawieszone są obecnie w nawie, są to: św. Mikołaj, Matka Boska z Dzieciątkiem oraz scena zabicia Abla.

Liczba wiernych:

• 1890r. - 831
• 1918r. - 960
• 1938r. - 1203

Obok cerkwi nietypowa dzwonnica drewniana z 1904 roku, zbudowana przez Jakuba Hriba (Griba). Dzwonnica jest trzykondygnacyjna, na planie kwadratu. Dolna kondygnacja zrębowa, górna słupowa, kryta gontem. Ponad dolną kondygnacją znajduje się opasanie na rysiach a powyżej drugiej kondygnacji daszek okapowy.

Nieopodal znajduje się cmentarz, na którym zachowało się kilka przedwojennych nagrobków.

Cerkiew w Michniowcu, 2016
foto: P. Szechyński

Dzwonnica w Michniowcu, 2016
foto: P. Szechyński

Obecny ołtarz i ikonostas w Michniowcu
foto: P. Szechyński

Chór w cerkwi w Michniowcu
foto: P. Szechyński

Krzyż przydrożny i dróżka do cerkwi w Michniowcu
foto: P. Szechyński

Więcej zdjęć cerkwi: Cerkiew w Michniowcu - zdjęcia

opracowanie i zdjęcia: P. Szechyński

Literatura:

1. M. i A. Michniewscy, M. Duda: Cerkwie drewniane Karpat - Polska i Słowacja, Pruszków 2003.
2. S. Kryciński, Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków 1995.
3. Katalog zabytków sztuki - województwo krośnieńskie; pod redakcją Ewy Śnieżyńskiej-Stolotowej i Franciszka Stolota. (wstępną inwentaryzację przeprowadzili Ryszard Brykowski i Kazimiera Kutrzebianka). Polska Akademia Nauk Instytut Sztuki Warszawa 1982.