» Cerkwie drewniane | Cerkiew w Moczarach

Cerkiew greckokatolicka pw. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja w Moczarach

Cerkiew położona jest w dolinie potoku Głuchy, na końcu drogi wiodącej do Ośrodka Pomocy Społecznej. Za miejscowością Jasień w lewo odchodzi droga lokalna w kierunku Bandrowa, po ok. 3 km znajduje się następne odgałęzienie w kierunku Moczar.

Moczary, dawna cerkiew
foto: Paweł Olejnik

Świątynia ulokowana jest po prawej stronie drogi na końcu wsi, tuż obok a właściwie naprzeciwko ośrodka. Obecnie jest to filia parafii rzymskokatolickiej pw. Niepokalanego Serca NMP w Jasieniu.

Budowlę wzniesiono w 1919 roku na miejscu poprzedniej cerkwi z roku 1754. Jest to obiekt drewniany, orientowany (prezbiterium zwrócone ku wschodowi) o konstrukcji zrębowej, szalowany (w większości poziomo), na planie krzyża łacińskiego.

Prezbiterium jest zamknięte trójbocznie z dwiema przylegającymi zakrystiami. Wokół daszek okapowy. Kopuła osadzona na ośmiobocznym bębnie (tamburze). Pokrycie dachu blachą w kolorze czerwonym ciekawie kontrastuje z brązowymi deskami użytymi do szalunku.

Moczary, dzwonnica
foto: Paweł Olejnik

Cerkiew greckokatolicka w Moczarach w roku 1951 w ramach tzw. "prostowania granic" powróciła po kilkuletnim "pobycie" w ZSRR do Polski. W latach 50 osiedleni tu greccy emigranci - komuniści, zdewastowali cerkiew użytkując ją jako magazyn i niszcząc jej wyposażenie. W stanie bardzo daleko posuniętej dewastacji została przekazana w roku 1991 prafii łacińskiej w Jasieniu.

Ogólnie, mimo przeprowadzonego w latach 90 remontu obiekt jest w złym stanie. Obok cerkwi przy drodze znajduje się dzwonnica drewniana o konstrukcji słupowej i ciekawym ażurowym wyglądzie. Zbudowana na planie kwadratu, powstała również w roku 1919.

Liczba wiernych:

• 1890r. - 386
• 1918r. - 568
• 1938r. - 658

Obok cerkwi cmentarz, na którym zachowało się kilkanaście nagrobków z I połowy XX wieku oraz nagrobki współczesne. W znajdującym się naprzeciw Ośrodku Pomocy Społecznej, w czerwcu 2005 zmarł Władysław Nadopta, bardziej znany jako "Majster Bieda", który pochowany został w Jasieniu.

Więcej zdjęć: Cerkiew w Moczarach - zdjęcia

opracowanie: P. Olejnik

Literatura:

1. St. Kryciński: Cerkwie w Bieszczadach, Warszawa 1995, 2005.
2. M. i A. Michniewscy, M. Duda: Cerkwie drewniane Karpat - Polska i Słowacja, Pruszków 2003.