» Cerkwie murowane | Cerkiew Tarnawa Górna

Cerkiew greckokatolicka w Tarnawie Górnej pw. Zaśnięcia Matki Boskiej

Cerkiew ta, będąca obecnie w ruinie znajduje się w Tarnawie Górnej przy głównej drodze. Dojazd od strony szosy Zagórz - Komańcza, wystarczy skręcić na Tarnawę i po kilkuset metrach po lewej stronie będzie stała cerkiew. Można tu również dojechać od strony Leska przez wzgórze Gruszka a także od Kalnicy przez Łukowe.

Tarnawa Górna, cerkiew, 2014
foto: P. Szechyński

Pierwsza cerkiew w Tarnawie Górnej wzmiankowana była w roku 1537 a następna w 1734. Były to obiekty drewniane, stojące na wzgórzu w miejscu obecnego cmentarza. Murowana cerkiew parafialna, - o której mowa - została wzniesiona w roku 1817 w stylu barokowo-klasycystycznym i stanęła na nowym miejscu, przy drodze przez wieś. Parafia obejmowała Tarnawę Górną i Dolną, Wielopole oraz Olchową. Fundatorami cerkwi była rodzina Truskolaskich, ówczesnych właścicieli wsi. Należała do dekanatu olchowieckiego. Uposażenie parocha końcem XIX wieku, wynosiło 60 mórg roli, 11 łąk i 6 pastwisk oraz dodatku w kwocie 108 złr, 30 ct i odsetek od kapitałów na 1055 złr.

Cerkiew greckokatolicka w Tarnawie Górnej zbudowana została na planie prostokąta, murowana częściowo z kamienia a częściowo z cegły, otynkowana. Jest orientowana - prezbiterium skierowane na wschód, zamknięte półkoliście. Od strony zachodniej wieża z kruchtą (babińcem). Od północy niewielka zakrystia z wejściem do nawy głównej.

Po roku 1947 cerkiew została opuszczona, z dawnego wyposażenia nie zachowało się nic. Ikonostas oraz pozostałe sprzęty zostały prawdopodobnie wywiezione do cerkwi w Hoczwi, gdzie spłonęły w wyniku pożaru. W latach 60 i 70.XX budynek cerkwi był składnicą Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, skansen jednak prawdopodobnie nigdy z niej jako składnicy nie korzystał. Obiekt pozbawiony opieki w latach kolejnych niszczał i popadał w ruinę.

Jeszcze kilka lat temu można było wejść do środka. Dziś cerkiew jest zamknięta i zabepieczona, ponieważ wchodzenie tam może być niebepieczne. Przed cerkwią ustawiono tablicę z krótkim opisem samej cerkwi oraz historii Tarnawy Górnej a otoczenie uporządkowano. Prace te zostały wykonane w roku 2013 przez Stowarzyszenie "Nasza przyszłość Tarnawa" przy współpracy z Fundacją Bieszczadzką w ramach własnego projektu pod nazwą "Poprawa bezpieczeństwa i wizerunku otoczenia cerkwi w Tarnawie Górnej".

Literatura:

1. Kryciński S., Cerkwie w Bieszczadach, Warszawa 1995.
2. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Tom XII (Szlurpkiszki � Warłynka) z 1892 r.

Tarnawa Górna, cerkiew, 2014
foto: P. Szechyński

Tarnawa Górna, cerkiew, 2014
foto: P. Szechyński

Cerkiew w Tarnawie Górnej, wnętrze, 2004
foto: P. Szechyński

Cerkiew w Tarnawie Górnej, wnętrze, 2004
foto: P. Szechyński

Cerkiew w Tarnawie Górnej, wnętrze, 2004
foto: P. Szechyński

Cerkiew w Tarnawie Górnej, 2004
foto: P. Szechyński

Cerkiew w Tarnawie Górnej, 2004
foto: P. Szechyński