Aktualności wydawnicze 2012

Podkarpackie smaki
21-12-2012

Na rynku wydawniczym pojawiła się pozycja wyjątkowa - pierwszy nie tylko w skali województwa przewodnik kulinarno-turystyczny po Podkarpackiem, zawierający także pełny katalog produktów tradycyjnych. "Podkarpackie smaki", bo taki tytuł nosi, to kolejna "kulinarna" publikacja Stowarzyszenia "Pro Carpathia", jednak pierwsza opracowana na tak dużą skalę.

- Dziedzictwo kulinarne jest istotnym elementem budowy marki turystycznej każdego państwa, czy też regionu. Przy wyborze celu podróży, dobra i oryginalna kuchnia często staje się jednym z decydujących argumentów. Nie ściągniemy "turystów kulinarnych" do naszego województwa wyrafinowaną kuchnią typu francuskiego czy egzotyczną, jak np. pełną przypraw hinduską. Wytrawnych globtroterów możemy zachęcić do przyjazdu wielowiekową tradycją lokalnych potraw, spożywanych w niedużych, "klimatycznych" gospodach, karczmach, zajazdach, gościńcach lub szynkach. Możemy ich zaprosić także na posiłek "u miejscowych", czyli w agroturystyce. Na posiłek z lokalnych produktów, przygotowywany przez gospodynie z przepisów zapamiętanych od mamy i babci - wyjaśnia Krzysztof Zieliński, autor opracowania.

Trzeba przyznać, że książka "Podkarpackich smaków" to iście benedyktyńska praca. W przewodniku opisano aż 106 obiektów gastronomicznych oraz 111 podkarpackich produktów tradycyjnych, a całość zilustrowano blisko 400 zdjęciami. Dla przejrzystości informacje pogrupowano w trzech obszarach regionalnych: Bieszczady i Beskid Niski, Pogórza oraz Nizina Kolbuszowska i Roztocze.

Bieszczady i Beskid Niski to oczywiście kuchnia Łemków i Bojków. Ze względu na trudne warunki górskiego klimatu bogata opierająca się najczęściej na wyrobach mlecznych, potrawach ziemniaczanych, różnych gatunków kasz, czy też na zbiorach z łąk i lasów. W kuchni były więc hreczanyki, knysze, kugiel, krężałki, hałuszki, małdrzyki czy szabanka. Dziś tych specjałów można zakosztować odwiedzając niektóre beskidzkie gospodarstwa agroturystyczne, zajazdy i karczmy. Wybrane przez autora obiekty ułożono są w kolejności alfabetycznej, krótki ich opis uzupełniono krótkim spisem serwowanych dań kuchni tradycyjnej i regionalnej.

Podobną formę przyjęto także w przybliżaniu kulinarnego dziedzictwa Pogórzy. Ta najniżej położona część polskich Karpat była zamieszkana przez potomków osadników polskich i niemieckich oraz ludności ruskiej. W ciągu wielu pokoleń te grupy etniczne wzajemnie się przenikały, co widać także w ówczesnej kuchni. W ich codziennym pożywieniu dominowały potrawy pochodzenia roślinnego, których dostarczało gospodarstwo i las. Na stołach królowały potrawy mączne i kasze. Popularna była kasza jaglana z prosa, giermuszka robiona na mące żytniej lub jęczmiennej, prażuch przygotowywany z pszennych otrąb, stokfist czyli fasola ze śliwkami. W publikacji szczególny nacisk położono na punkty gastronomiczne, w których i dziś można zakosztować dań ze stuletnim rodowodem.

W trzeciej części przewodnika poznać można specjały Niziny Kolbuszowskiej i Roztocza. Teren ten od stuleci nie był dla mieszkańców łaskawy. Trudne warunki komunikacji, słaba sieć dróg i zwartość kompleksów leśnych sprawiły, iż był to mocno zamknięty na obce wpływy rejon. Zamieszkiwali go chłopi żyjący z rolnictwa i bogactw leśnych, którzy uzupełniali swoją dietę owocami leśnymi, grzybami, a także miodem. Dziś w restauracjach i zajazdach skosztować można m.in. pampuchy, podpłomyki, żurek po staropolsku z jajkiem, swojską kiełbasą i wiele potraw z grzybów. Wybierając się w kulinarną podróż do tej części województwa podkarpackiego nie sposób też ominąć te miejsca, które oferują staropolskie dania dworskiej kuchni obfitujące m.in. w dziczyznę.

Cenne informacje zawarte w "Podkarpackich smakach" wcale na tym się nie kończą. Kulinarne kompendium wiedzy wzbogacono o szereg ciekawostek historycznych, etnograficznych, jak i turystycznych. Czytelnicy otrzymują zatem gotową ściągawkę, dzięki której wiedzą nie tylko gdzie i co dobrze zjeść, ale również co zwiedzać i czym się zainteresować odwiedzając Podkarpackie. Zamieszczone zostały przydatne dla turystów dane teleadresowe punktów informacji turystycznych, a także polecane strony internetowe o atrakcjach turystyczno-przyrodniczych województwa i poszczególnych jego obszarów. Po raz pierwszy na taka skalę zebrano także informacje o najważniejszych imprezach związanych z regionalnymi i tradycyjnymi potrawami, tworząc kalendarium na terenie województwa podkarpackiego na 2013 r.

Ważnym elementem przewodnika jest także prezentacja wszystkich podkarpackich producentów, którzy zarejestrowali swoje produkty na krajowej Liście Produktów Tradycyjnych. Na Listę wpisywany jest produkt, którego jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikają ze stosowania tradycyjnych metod produkcji oraz jest on elementem tożsamości kulturowej regionu, z którego pochodzi. Podkarpacie może się poszczycić aż 111 tego typu produktami i w skali kraju zajmuje z tą liczbą trzecie miejsce.

- Przygotowany przewodnik jest pierwszym w tej skali przedsięwzięciem, który ma za zadanie z jednej strony promować miejsca gdzie można kupić tradycyjne specjały, z drugiej zaś zachęcić dystrybutorów żywności - np. regionalne sieci spożywcze, punkty gastronomiczne, których menu oparte jest na regionalnej tradycji kulinarnej do szukania nowych pomysłów na wzbogacanie swojej oferty. Ten pełny katalog z bazą adresową może pomóc w ożywieniu regionalnych tradycji kulinarnych i upowszechnieniu lokalnych potraw tradycyjnych. Dzięki niemu turyści odwiedzający Podkarpackie będą mogli poznać tradycyjne "smaki" regionu, który zwiedzają. Będzie przewodnikiem, który - dzięki zestawowi informacji o karczmach, oberżach, zajazdach, szynkach i gościńcach - pomoże im szukać najcenniejszych miejsc naszej kulinarnej tradycji - podkreśla Krzysztof Staszewski, prezes Stowarzyszenia "Pro Carpathia", który wraz z Krzysztofem Zielińskim jest także autorem koncepcji przewodnika.

Bezpłatny przewodnik przeznaczony jest dla instytucji zajmujących się promocją turystyczną województwa podkarpackiego.

źródło: Pro Carpathia

Bieszczady w PRL-u
23-04-2012

Zbiór reportaży o Bieszczadach w PRL-u autorstwa Krzysztofa Potaczały. Prawdziwe, często nieznane historie oparte na barwnych wspomnieniach świadków tamtego okresu, uczestników ważnych dla tej części kraju wydarzeń, okraszone odkrytymi na strychach i w piwnicach dokumentami.

Z zapowiedzi książki:

Takiej Polski już nie ma. I takich Bieszczadów już nie ma. Nie ma też wielu spośród tych, dla których stały się miejscem pracy, przygodą, pojedynkiem z samym sobą i dziką naturą. Zjeżdżali tu za pieniędzmi, ale też za wolnością - żeby się sprawdzić i odnaleźć sens życia. Niezliczona rzesza nazwana bieszczadzkimi pionierami.

Ta książka jest o nich - przedzierających się przez wąwozy, potoki i błoto, moknących w deszczu na rozgrzebanych budowach, marznących zimą w "podszytych wiatrem" barakach. Jest dokumentem o ludzkiej przyjaźni, rywalizacji, marzeniach, sile i słabości.

To również opowieść o dygnitarzach polujących na żubry i niedźwiedzie, o tajemnicach rządowych ośrodków wypoczynkowych, o wymazywaniu z publicznej przestrzeni rdzennych nazw miejscowości. Oraz o tym, jak mieszkańcy przygranicznych terenów Polski i ZSRR bratali się przy wódce na plenerowych wiecach i jak chłopi w Bieszczadach podnieśli bunt przeciw ludowej władzy organizując słynny na cały kraj protest.

Jest też niniejsza publikacja wspomnieniem górali, stanowiących w latach 60. i 70. nieodłączny element bieszczadzkiej mozaiki, szoferów ciężarówek, którzy niemal nigdy nie prowadzili swoich maszyn na trzeźwo, poławiaczy węży chwytających jadowite gady gołymi rękami, myśliwych zmagających się od lat 50. z nieprzebranymi watahami w ramach ogólnokrajowej akcji tępienia wilków.

Jeden z reportaży przypomina historię zburzenia pomnika Stalina w Ustrzykach Dolnych, inny rozjaśnia mroki banderowskich bunkrów i mogił, kolejny opowiada o grabieży i niszczeniu ocalałej z wojny sakralnej substancji. Wreszcie obszerny rozdział poświęcony jest najbardziej kontrowersyjnej postaci peerelowskiego okresu w Bieszczadach - pułkownikowi Kazimierzowi Doskoczyńskiemu. Skąd pochodził, jaki był w głębi duszy, co dobrego i złego zrobił, co jeszcze zamierzał?

21 opowieści, dziesiątki bohaterów, ponad sto pięćdziesiąt czarnobiałych, nierzadko unikatowych fotografii.

Książka do nabycia w księgarniach w pierwszych dniach maja 2012.

"Bieszczady" - XIII wydanie przewodnika
20-04-2012

Ukazało się kolejne, trzynaste już wydanie, jednego z najlepszych (lub najlepszego) przewodnika po Bieszczadach wydawnictwa Rewasz.

Przewodnik ten to obszerne i szczegółowe kompendium wiedzy o Bieszczadach podane w przystępnej i przejrzystej formie. Rozdział Dlaczego w Bieszczady to wstępna charakterystyka tej grupy górskiej. Pomaga zorientować się czego można spodziewać się po pobycie w Bieszczadach, a czego raczej tu nie znajdziemy. Rozdział O Bieszczadach ogólnie ujmuje bieszczadzkie sprawy niejako z "lotu ptaka" i opowiada czym są Bieszczady i jaka była ich historia. Głębszą wiedzę o regionie zawiera rozdział Bieszczadzkie tematy, gdzie w krótkich artykułach omówione są najciekawsze zagadnienia historii, geografii, przyrody, etnografii i socjologii Bieszczadów dawniej i dziś. Część szczegółowa przewodnika opisuje poszczególne pasma górskie. Są nimi: Wysoki Dział czyli pasmo Chryszczatej i Wołosania, pasmo graniczne od Łupkowa do Roztok Górnych, masyw Łopiennika i Falowej, pasmo graniczne od Roztok do Ustrzyk Górnych z Jasłem, Rabią Skałą i Wielką Rawką, Połonina Wetlińska, Połonina Caryńska, masyw Tarnicy i Halicza z pasmem granicznym aż po przełęcz Użocką, Przedgórze Bieszczadzkie (Otryt i Żuków) oraz okolice bieszczadzkich zalewów: solińskiego i myczkowieckiego. Opisano zejścia z pasma granicznego na Słowację. Najobszerniejszą część przewodnika stanowi Słownik miejscowości zawierający szczegółowe informacje krajoznawcze o wszystkich miejscowościach na omawianym terenie, w tym także nieistniejących.

Tytuł: Bieszczady - przewodnik dla prawdziwego turysty
Wydawca: Wydawnictwo Rewasz
Rok wydania: 2012
Wydanie: XIII aktualizowane
Ponadto: 424 strony formatu B6, 32 strony ze zdjęciami barwnymi, 100 zdjęć czarno-białych w tekście, 51 szczegółowych mapek i planów miejscowości, 18 rysunków. Oprawa miękka ze skrzydełkami.

starsze pozycje wydawnicze (2011)