» Fauna Bieszczadów | Padalec zwyczajny

Padalec - żywa skamieniałość

Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) jest starą reliktową formą znaną z trzeciorzędu. Gad ten reprezentuje rodzinę padalcowatych. Bardzo często jest mylony z wężem, choć tak naprawdę jest beznogą jaszczurką.

Padalec zwyczajny
foto: P. Szechyński

Jego ciało pokrywają duże i gładkie łuski, największe z nich obserwuje się w środkowej części brzucha i grzbietu. U padalca obserwuje się zmienne ubarwienie: u młodych osobników występuje ciemniejszy brzuch w odróżnieniu od jaśniejszego grzbietu. Z wiekiem te różnice maleją. W Bieszczadach spotyka się padalce w odmianie turkusowej z mozaiką błękitnych plamek w części grzbietowej.

Omawiane gady dorastają do 50 cm długości, z czego ponad połowę ciała stanowi ogon. Samice są większe od samców. Ogon padalca posiada cechę typową dla jaszczurek zwaną automią, czyli pochwycony odpada. Regeneruje się dość szybko, ale już nigdy odrasta do pierwotnej długości. Porzucanie ogona jest jedyną formą obrony przed drapieżnikami.

Padalec jest jajożyworodny. Samica składa około 25 jaj, z których wykluwają się młode i od razu poszukują schronienia pod leżącymi kłodami i pod liśćmi. Gad ten poluje i przeczesuje teren o zmierzchu i w nocy. Prowadzi skryty tryb życia i unika miejsc nasłonecznionych.

Ze snu zimowego budzi się w marcu, do godów przystępuje w maju. Wtedy spotyka się go najczęściej, zazwyczaj w ciepłe i parne dni. W sen zimowy zapada w październiku. Zimuje gromadnie z innymi jaszczurkami i wężami. Pokarmem padalca są: ślimaki, dżdżownice, owady i pająki. Podlega ścisłej ochronie. Spotyka się go na terenie całego kraju. W Bieszczadach w zacienionych lasach i zaroślach. Zasięg pionowy jego występowania dochodzi do piętra regla dolnego.

tekst: Piotr Kutiak
www.przewodnik-bieszczady.pl

Padalec zwyczajny w odmianie turkusowej
foto: M. Piela

Padalec zwyczajny
foto: P. Szechyński

Padalec zwyczajny
foto: P. Szechyński

Padalec zwyczajny
foto: P. Szechyński

Padalec zwyczajny
foto: P. Szechyński

Padalec zwyczajny
foto: P. Kutiak