» Warto wiedzieć | Jaskinie

Jaskinie w Bieszczadach

Jaskinie na terenie Bieszczadów, to jeszcze do niedawna temat nie wzbudzający specjalnego zainteresowania.

Wejście do sztolni w dolinie Rabskiego Potoku
foto: P. Szechyński

Na ogół panowało przekonanie, że jaskiń jako takich w Bieszczadach nie ma, oprócz tych chyba najbardziej znanych, a więc "Nasiczniańskich". Z czasem jednak odkrytych jaskiń i schronów zaczęło przybywać - obecnie zinwentaryzowanych jest 15 obiektów w tym ostatnio zbadana, 26 metrowej długości Dydiowska Jama oraz jaskinia na szczycie Tarnicy, do której wejście znajduje się niemal na szlaku.

Jaskinie bieszczadzkie, wchodzące w skład jaskiń Karpat Fliszowych są oczywiście, ze względu na uwarunkowania geologiczne tego terenu niewielkie, jednak np. jaskinia Dolna w Nasicznem plasuje się na 8 miejscu wśród najgłębszych jaskiń Polskich Karpat Fliszowych z deniwelacją -17 metrów.

Badaniem, opisem i inwentaryzacją bieszczadzkich jaskiń zajmują się speleolodzy ze speleoklubu beskidzkiego. Nie ulega wątpliwości, że niewielkich (a może większych również) jaskiń w Bieszczadach musi być jeszcze sporo - wciąż czekają na odkrycie.

Wykaz jaskiń bieszczadzkich:

1. Sztolnia w Rabem
Długość: 13 m.
Obiekt sztuczny, przeznaczenie: wydobycie rud żelaza.
Literatura-źródła: Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, T.3 W-wa 1998

Sztolnia w Rabem, widok z wnętrza w kierunku wyjścia
foto: P. Szechyński

2. Schronisko w Chryszczatej
Długość: 6 m.
Deniwelacja: 4 m.
Głębokość: 4 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - Jaskinie Beskidzkie nr 1/1999

3. Szczelina nad brzegiem Osławicy
Długość: 3 m.
Deniwelacja: 1,5 m.
Literatura-źródła: Klassek G. Mleczek T.- Mat.35.Sym.Speolog./2001/ str.25 - wzmianka

4. Jaskinia Górna w Nasicznem
Długość: 28 m.
Deniwelacja: 6 m.
Głębokość: 6 m.
Literatura-źródła: Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, T. 3, Warszawa 1998; Mleczek Tomasz, Szatkowski Bogdan - Jaskinie Beskidzkie 4 str.21; Mleczek Tomasz - uściślenie nazwy 2003.04.30
Echo Połonin nr 13(36), str.20-21

Właz do jaskini nasiczniańskiej
foto: E. Milczanowska

5. Jaskinia Dolna w Nasicznem
Długość: 60 m.
Deniwelacja: 17 m.
Głębokość: 17 m.

Studzienka wejsciowa 1,3 m głębokości sprowadza do litego korytarza wysokości 1m, którym prowadzi zejście około 8 m do Sali z Galerią. Wschodnia cześć sali jest niska (do 1m wysokosci) tworząc rodzaj galerii nad pozostałą cześcią sali o wysokosci do 3,5 m. Z galerii prowadzi na północ około 4 metrowej długości, niska szczelina. Z dolnej cześci sali korytarz również kontynuuje się na północ. Jest on waski (przeważnie 0,5m szerokosci), wysoki do 4 m. Po około 4 m znajduje się 1,5 wysokosci prożek do góry, za którym coraz bardziej zwężajaca sie szczelina jest dostępna jeszcze na odcinku blisko 5 m. Przed prożkiem znajdują sie trzy studzienki (1,5 - 2,0 m głebokości), którymi można zejść do niższego piętra zwanego Wargentinem. Tworzy go korytarz około 8 m długosci, do 0,7 m szerokości i do 3 m wysokości. Od południa Wargentin kończy się niewielkim rozszerzeniem (rodzaj salki), natomiast na północ opada do lm wysokości progu prowadzącego w dól, za którym znajdują się jeszcze dwie ciasne szczeliny. Pomiędzy południową i środkową studnią znajduje sie zaciskowy (Z II, szczególnie uciażliwe przy wychodzeniu) przełaz do wysokiej na ok. 5 m, wąskiej szczeliny. Trawersujemy ją i po 3 m dochodzimy do długiego (około 13 m) korytarza, szerokiego do 1 m i wysokiego na około 4 m. W cześci rozszerza sie on do 1,5 tworząc sale, zwaną Komorą Gazową. Stąd na południe, progiem 1,5m wysokości, można wejść do nieregularnego korytarza, mającego około 5m długosci. Natomiast od sali na północ, po pokonaniu 2,2 m wysokiego progu, wchodzi się na niewielką galerię.
Literatura-źródła: Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, T. 3, Warszawa 1998; Mleczek Tomasz - uściślenie nazwy 2003.04.30, Echo Połonin nr.13(36), str.20-21

Dojście: jaskinie w Nasicznem

6. Schronisko w Nasicznem III
Długość: 4 m.
Literatura-źródła: Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, T. 3, Warszawa 1998;

Zabezpieczony właz do jaskini pod szczytem Tarnicy. Drugi z włazów został zawalony
foto: P. Szechyński.

7. Schronisko w Smereku
Długość: 6 m.
Deniwelacja: 2 m.
Głębokość: 2 m.
Literatura-źródła: Jaskinie Polskich Karpat Fliszowych, T. 3, Warszawa 1998;

8. Jaskinia Dobosza
Długość: 6 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - Jaskinie Beskidzkie nr 1/1999; Wiśniewski Wojciech W. - Mat. 35. Symp. Speologicznego /ikonografia/

9. Dydiowska Jama
Długość: 26 m.
Deniwelacja: 15 m.
Głębokość: 15 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - informacja 2003.04.13

10. Schron k.Dydiowskiej Jamy
Długość: 2 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - informacja 2003.04.13

11. Studnia Leśników
Długość: 13 m.
Deniwelacja: 6,5 m.
Głębokość: 5 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - informacja 2003.04.30

12. Żabi schron
Długość: 5 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - informacja 2003.04.30

13. Studnia nad Dziedzińcem
Długość: 7 m.
Deniwelacja: 5 m.
Głębokość: 5 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - informacja 2003.04.30

14. Schron włóczęgów
Długość: 2 m.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - Jaskinie Beskidzkie nr 1/1999

15. Jaskinia pod szczytem Tarnicy
Długość: 16 m.
Deniwelacja: 6 m.
Głębokość: 6 m.
Jaskinia ta, jest najwyżej położonym po kilku babiogórskich jaskiniach obiektem w polskich Beskidach i jest najdalej wysuniętą na południe jaskinią w Polsce.
Literatura-źródła: Mleczek Tomasz - informacja 2003.07.22; Wiśniewski Wojciech - Dziennik Polski 2003.08.23 nr - 196(17989) str. 33 - opis jaskini.

Dane o jaskiniach za zgodą: Tomasz Mleczek - Speleoklub Beskidzki

Właz do jaskini w Nasicznem
foto: E. Milczanowska

Jaskinia w Nasicznem
foto: E. Milczanowska

Jaskinia w Nasicznem
foto: E. Milczanowska

Wnętrze sztolni w Rabem; boczny korytarzyk
foto: P. Szechyński