» Szlaki piesze | Dawna kopalnia ropy

Dawna kopalnia ropy Polana-Ostre

Krótka ścieżka historyczna w pobliżu Polany, której celem jest pokazanie terenów, gdzie dawniej wydobywano sporo ropy naftowej oraz pozostałości po wydobyciu w postaci szybów. Można tu dojść z Polany pieszo, lub dysponując samochodem podjechać do początku ścieżki, która ma zaledwie kilkaset metrów długości. Dojazd z drogi Polana - Skorodne jest oznakowany - jadąc od Polany należy skręcić w pierwszą drogę w lewo i po ok. 2,5 km jazdy ukaże się spory plac pod lasem, gdzie znajduje się tablica z opisem ścieżki oraz jej znaki (kolor żółty). Z placu na teren kopalni jest 600 m.

Plac przy którym rozpoczyna się ścieżka do kopalni
foto: P. Szechyński

Historia wydobycia ropy naftowej na tych terenach, bierze swój początek w XIX w. Ropa na stokach Ostrego wypływała samoistnie i była wykorzystywana przez miejscowych do m.in. impregnacji drewna czy wyrobu smarów - czym zajmowali się maziarze. Te naturalne wycieki ropy skupiały się głównie w niewielkim wąwozie, do którego prowadzi ścieżka. Miejscowi nazywali to miejsce Makutra.

Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na ten surowiec rozpoczęło się masowe wydobycie na skalę przemysłową. Początki tego procesu datowane są tutaj na II połowę XIX w. Kopalnię w Polanie założono przez rokiem 1870 z inicjatywy ówczesnych właścicieli majątku Laskowskich i Nanowskich a ropę pozyskiwano w szybach kopanych. Liczba szybów w początkowym okresie to 38 a ślady rozsiane są po całym lesie Ostre i widoczne do dzisiaj.

Szyb nr V. Odwiert miał tu 610 m głębokości
foto: P. Szechyński

W kolejnych okresach działo tu już sporo spółek, które prowadziły odwierty w wielu miejscach z większymi lub mniejszymi sukcesami. Pracowało kilkadziesiąt szybów a odwierty były prowadzone nawet do głębokości powyżej 600 m. Kopalnia przechodziła wzloty i upadki, generalnie były to dość burzliwe dzieje. Po II wojnie światowej Polana trafiła do ZSRR i wyposażenie kopalni zostało w dużej mierze rozszabrowane. Po powrocie do Polski w 1951 r. uznano, że przywróćenie działalności kopalni większego sensu nie ma i została ona zamknięta.

Szczegółowe, bardzo ciekawe opisy działaności kopalni ropy naftowej w tym miejscu znaleźć można w obszernym artykule Macieja Augustyna "Historia kopalni ropy naftowej Polana - Ostre", który znajduje się w roczniku "Bieszczad" nr 8 z roku 2001. W tym samym numerze przeczytać można ponadto: "Fragmenty pamiętnika starego nafciarza" Ferdynanda Jastrzębskiego oraz "Raport o Polanie" Mikołaja Giusela.

Kilka zdjęć z tego interesującego miejsca:

1. Dojście do szybu nr V
2. Tablica szybu nr V
3. Dojście do szybu "Ludwik"

4. Zaczopowany szyb nr V
5. Szyb nr V
6. Szyb "Ludwik"

7. Szyb "Ludwik"
8. Szyb "Ludwik"
9. Tablica z opisem ścieżki

opr. / zdjęcia: P. Szechyński