» Bieszczadzka Kolejka Leśna | Tam, gdzie kolejka już nie dojeżdża...

Tam, gdzie kolejka już nie dojeżdża...
cz.I Rzepedź - Balnica i Cisna - Beskid - Moczarne

Arkadiusz Chodak

Dziś Bieszczadzka Kolejka Leśna większości ludzi kojarzy się z ładnymi wagonikami jeżdżącymi na trasie Balnica - Majdan - Przysłup. Jest to jednak niewielki procent trasy jaką kiedyś pokonywała bieszczadzka ciuchcia. Swój początek brała w dalekiej Rzepedzi, skąd docierała aż do Moczarnego za Wetliną (po drodze odbijając do Nowego Łupkowa).

Most wiszący w Bieszczadach (Moczarne)

Można zobaczyć jak torowisko jest wykorzystywane do wykładania drewna i rozjeżdżone maszynami leśnymi, a potem wznosi się wysoko i dumnie nad Osławę. Zniszczone i zarośnięte nasypy kolejowe, tory przecinające zielone łąki i leśne drogi, przygniecione są skałami i błotem, porośnięte mchem i roślinami. Przepusty i umocnienia nasypów kolejowych, rozpadające się mosty, walczą z przyrodą. Można zobaczyć jak tory znikają w drodze do Mikowa Górnego. Pokonują rolnicze tereny Smolnika, łąki Woli Michowej, gdzie zmęczone obecnością obwodnicy, śpiesznie uciekają wysoko w góry. Potem już tylko w wyobraźni biegną "stokówką", od Cisnej do nieistniejącej już wsi Beskid. Z Przysłupia wychodzą zadbane, czyste i zielone. Zaraz za Wetliną, dzikie i niedostępne wchodzą w obszar Moczarnego, gdzie przygniecione i zarośnięte dziesiątkami drzew, rozmywane przez potoki, kończą swój bieg pod szczytami Rawek.

Jest to kolejka jakiej nie ma na pocztówkach, a nie są to tereny odległe. Często przy drogach leśnych, które wszyscy znają, przy obwodnicy lub na tyłach wsi. Jednak Bieszczady oglądane z perspektywy torów ukazują nowe, nieznane powszechnie oblicze.

Odcinek: Rzepedź - Prełuki - Smolnik - Balnica

1. Ile tysięcy metrów sześciennych drewna wjechało przez tą bramę. Umowny początek kolejki w dawnych Zakładach Przemysłu Drzewnego w Rzepedzi.
2. Zarośnięte torowisko kolejki opuszcza Rzepedź.
3. Leśny szlaban nie przepuści już pociągu (po wyjściu z Rzepedzi).

4. Umocnienia nasypu znikają pod roślinnością (przed Prełukami).
5. Zniszczona zwrotnica już nikomu nie służy (za Prełukami).
6. Kolejna lesna przeszkoda. Tym razem skalne osuwisko (Prełuki)

7. Osława i kolejka ruszają we wspólną podróż (Prełuki - Duszatyn).
8. Błoto, mchy i inne rośliny powoli uśmiercają tory i podkłady (Prełuki - Duszatyn).
9. Pierwszy most nad Osławą (przed Duszatynem).

10. Torowisko służące jako droga leśna (przed Duszatynem).
11. Układanie drewna na torowisku ułatwia pracę leśnikom (przed Duszatynem).
12. Na trasie kolejki czeka wiele niespodzianek. Wejście do gospodarstwa ukrytego w lesie (za Duszatynem).

13. Nasyp kolejowy wznosi się wysoko nad Osławą (Duszatyn - Mików).
14. Tutaj Osława jeszcze długo nie podmyje torów (Duszatyn - Mików).
15. Przepust (Duszatyn - Mików).

16. Zielone Bieszczady (Duszatyn - Mików).
17. Torowisko przecina drogę (przed Mikowem).
18. Kolejny most (przed Mikowem).

19. Stacja "Mików dolny".
20. Zniszczone podkłady kolejowe (Mików dolny).
21. Na lewo do Mikowa górnego, na prawo do Smolnika.

22. Nasyp kolejki góruje nad Mikowem.
23. Zniszczony i niespełniający już swej roli wiadukt (przed Mikowem górnym).
24. Nasyp kolejki i droga zmierzają do stacji końcowej (przed Mikowem górnym).

25. Stacja "Mików górny", w dali "dworzec główny".
26. Początek rolniczych terenów Smolnika.
27. Kolejka wjeżdża do Smolnika.

28. Na lewo do Nowego Łupkowa, na prawo do Moczarnego.
29. Przed nami Bieszczady (za Smolnikiem).
30. Dawny wiadukt kolejki (przed Wolą Michową).

31. "Most" przed Wolą Michową.
32. Teraz obwodnica towarzyszy kolejce (przed Wolą Michową).
33. Dolina Woli Michowej.

34. Most austriacki w Woli Michowej.
35. Most na moście mostem pogania (za Wolą Michową).
36. Osława traci już siły, ale nie oddala się od torów (przed Balnicą).

37. Sosny w Bieszczadach (przed Balnicą).
38. Tory rozjeżdżane przez leśne maszyny (przed Balnicą).
39. Stacja Balnica.

Odcinek: Cisna - Beskid - Moczarne

40. Kiedyś tędy jeździła kolejka (stokówka za Cisną).
41. Na stokówce.
42. Widok Połoniny Wetlińskiej ze stokówki pewnie większe wrażenie robił z pokładu kolejki przed I wojną światową.

43. Stacja "Beskid".
44. Potężny nasyp kolejowy (za Przysłupiem).
45. Obwodnica przecina torowisko (po wyjściu ze Smereka).

46. Na "tyłach" Wetliny.
47. Most kolejowy nad Solinką (Moczarne).
48. "Szlak" do Moczarnego od początku nie był łatwy.

49. Tory walczą pod naporem kamieni (Moczarne).
50. Most wiszący w Bieszczadach (Moczarne).
51. Most wiszący w Bieszczadach (Moczarne).

52. Torowisko miejscami było nie do przejścia (Moczarne).
53. Woda potoku znów podmyła nasyp (Moczarne).
54. Nasyp kolejki a obok staw bobrowy (Moczarne).

55. Ostatni most na szlaku (Moczarne).
56. Stacja Moczarne a w oddali połoniny Rawki.
57. Peron w Moczarnem.

58. Kamień oporowy kończący bieg torowiska (Moczarne).

tekst oraz zdjęcia: Arkadiusz Chodak

Zobacz także:

Tam, gdzie kolejka już nie dojeżdża, cz.II Ustrzyki Górne - Widełki
Tam, gdzie kolejka już nie dojeżdża... cz.III Smolnik - Nowy Łupków
Tam, gdzie kolejka już nie dojeżdża... cz.IV, Widełki - Stuposiany