» Informacje praktyczne | Przewodniki

Przewodniki po Bieszczadach

W niniejszym dziale przedstawiamy przewodniki po Bieszczadach - wszelkiego rodzaju (piesze, rowerowe, narciarskie), które warto zabrać ze soba w Bieszczady, lub zapoznać się z ich treścią jeszcze przed wyruszeniem na bieszczadzkie szlaki.

Znajdują się tu przewodniki w miarę możliwości aktualne i poprawne merytorycznie - nie prezentujemy wszystkich pozycji, jakie dostępne są obecnie w ksiegarniach. Nie umieszczamy tu również przewodników pisanych ewidentnie zza biurka, przy pomocy mapy i internetu.

Warto również mieć na uwadze fakt, iż oprócz typowych przewodników turystycznych, istnieją również inne ciekawe pozycje stanowiące o kulturze, etnografii czy zabytach regionu - zarówno nowe jak i te nieco starsze, aż po prawdziwe perełki dostępne wyłącznie w antykwariatach bądź sporadycznie na aukcjach internetowych. Powinni do nich sięgać zwłaszcza koneserzy regionu, osoby z nim już mocno obeznane, gdyż w przewodnikach turystycznych nie znajdą raczej nic, o czym by już nie wiedzieli. Rola przewodników jest inna.

"Bieszczady - przewodnik dla prawdziwego turysty".

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Rewasz
ISBN: 978-83-8122-054-5
Autor: red. Paweł Łuboński
Rok wydania: 2022, wydanie XXI aktualizowane
tel: 22 798 33 84

Niezmiennie od wielu lat najlepszy (naszym zdaniem) przewodnik po Bieszczadach. 408 stron formatu B6, 32 strony ze zdjęciami barwnymi, 100 zdjęć czarno-białych w tekście, 51 szczegółowych mapek i planów miejscowości, 18 rysunków. Oprawa miękka ze skrzydełkami.

Przewodnik ten to obszerne i szczegółowe kompendium wiedzy o Bieszczadach podane w przystępnej i przejrzystej formie. Rozdział Dlaczego w Bieszczady to wstępna charakterystyka tej grupy górskiej; pomaga zorientować się czego można spodziewać się po pobycie tutaj, a czego raczej tu nie znajdziemy. Rozdział O Bieszczadach ogólnie ujmuje bieszczadzkie sprawy niejako "z lotu ptaka" - opowiada czym są Bieszczady i jaka była ich historia. Głębszą wiedzę o regionie zawiera rozdział Bieszczadzkie tematy, gdzie w krótkich artykułach omówione są najciekawsze zagadnienia historii, geografii, przyrody, etnografii i socjologii Bieszczadów dawniej i dziś. Część szczegółowa przewodnika opisuje poszczególne pasma górskie. Są nimi: Wysoki Dział czyli pasmo Chryszczatej i Wołosania, pasmo graniczne od Łupkowa do Roztok Górnych, masyw Łopiennika i Falowej, pasmo graniczne od Roztok do Ustrzyk Górnych z Jasłem, Rabią Skałą i Wielką Rawką, Połonina Wetlińska, Połonina Caryńska, masyw Tarnicy i Halicza z pasmem granicznym aż po przeł. Użocką, Przedgórze Bieszczadzkie (Otryt i Żuków) oraz okolice bieszczadzkich zalewów: solińskiego i myczkowieckiego. Opisano zejścia z pasma granicznego na Słowację. Najobszerniejszą część przewodnika stanowi Słownik miejscowości zawierający szczegółowe informacje krajoznawcze i wszystkich miejscowościach na omawianym terenie, w tym także nieistniejących.

"Nieodkryte Bieszczady istnieją naprawdę"

Autor: Barnaba Mądrecki

Książka jest prostym i przejrzystym przeglądem tego co w Bieszczadach najcenniejsze: zmiany gór w porach roku, świat roślin i zwierząt oraz żywioły bieszczadzkie. Obiektywnie opisana zawiła historia regionu. W opracowaniu znajdują się opisy miejsc związanych z historią Bieszczadów: stare i nieistniejące wsie oraz cerkwie będące światowej klasy zabytkami.

Jak pisze autor:

Cześć! Zapraszam Cię na ekspedycję do Bieszczad, tych tajemniczych i dzikich gór, gdzie niedźwiedzie grają w brydża, a wilki śpiewają kołysanki. To właśnie tu, w najmniej zbadanych zakątkach Polski, rozgrywa się prawdziwa przygoda.

Zapnij pasy, bo nasza wyprawa do "Nieodkrytych Bieszczad" obiecuje być emocjonująca. W tej książce, którą mam zaszczyt przewodniczyć, pokażę Ci, gdzie cywilizacja kończy się, a dzika przyroda zaczyna. Razem odkryjemy zapomniane ścieżki, tajemnicze ruiny, a także poznamy historie, które nie trafiły do żadnych przewodników.

Przygotuj się na niesamowite opowieści o połoninach, które zmieniają barwy jak kameleon, o lasach, gęstszych niż moja ostatnia zupa. Będziemy wędrować tam, gdzie GPS traci zasięg, a jedynymi przewodnikami są intuicja, ciekawość i echo wilków.

"Niezodkryte Bieszczady istnieją naprawdę" to przewodnik dla odważnych. Dla tych, którzy nie boją się bieszczadzkiego błota ani niespodzianek, jakie przygotowała matka natura. Będziesz turystą, łowcą historii i odkrywcą w jednym.

Czas najwyższy ruszyć śladami niedźwiedzi, które, jak mówi plotka, mają lepsze poczucie kierunku niż niejeden turysta. Zapraszam! Razem sprawdzimy, czy "Nieodkryte Bieszczady" naprawdę istnieją.

Możliwość zakupu: https://bieszczady.guide

"Urlop w Bieszczadach"
przewodnik turystyczny dla zmotoryzowanych

Wydawnictwo: Compass
ISBN: 978-83-7605-375-2
Autor: Stanisław Orłowski
Rok wydania: 2013, wydanie I
tel/fax: 12 626 14 36

Propozycja 8 wycieczek samochodowych. Opisy przejazdu łącznie 675 km tras, opisy 159 miejscowości, 298 zdjeć, mapy w skali 1:100000, szczegółowe mapy 1:40000 - 1:60000, informator teleadresowy.

Interesujący przewodnik dla zmotoryzowanych, mających mało czasu a jednocześnie chcących zobaczyć jak najwięcej atrakcji.

Rzetelność przewodnika gwarantuje osoba autora. S. Orłowski jest przewodnikiem turystycznym mieszkającym od urodzenia w Bieszczadach, autorem licznych opracowań, znakarzem szlaków i pilotem wycieczek.

W pigułce ujęto najciekawsze trasy, zabytki i atrakcje. Ukazano co warto zobaczyć, dysponując niewielką ilością czasu. To ważne, gdyż z pewnych rzeczy można zrezygnować kosztem innych - w domyśle ciekawszych. Trzeba tylko wiedzieć, których i przewodnik niniejszy pomaga dokonać wyboru.

"Bieszczady na rowerze"
przewodnik rowerowy

Wydawnictwo: Compass
ISBN: 978-83-7605-375-2
Rok wydania: 2013, wydanie I
Stron: 194, format 115x220mm
tel/fax: 12 626 14 36

Przewodnik dla kolarzy chcących poznać Bieszczady. Przedstawia 20 najatrakcyjniejszych tras kolarskich. Uzupełnieniem są szczegółowe mapy oraz opisy i zdjęcia bieszczadzkich atrakcji i zabytków.

Przewodnik składa się z dwóch części: pierwsza zawiera propozycję 20 autorskich tras rowerowych o różnym stopniu trudności i łącznej długości 938 km, druga część prezentuje 10 pętli szlaków rowerowych, powstałych przed niemal 10 laty w ramach projektu Zielony Rower Bieszczady. Wszystkie zaprezentowane trasy tworzą pętle zaczynające i kończące się w tym samym miejscu. Zatem przewodnik jest adresowany raczej do zwolenników dojazdu w określone miejsca samochodem z rowerem na dachu i okrężnej wycieczki bez zbędnego bagażu, a nie dla miłośników wypraw dystansowych, objuczonych sakwami. Oczywiście zawarte w przewodniku opisy można wykorzystać, składając wybrane fragmenty pętli w odcinki liniowe tras.

Każda z 20 pętli została zaprezentowana według jednolitej struktury. Poszczególnym trasom przyporządkowano numery od 1 do 20, a ponadto w zależności od charakterystycznego motywu, przebiegu lub wyjątkowych osobliwości na trasie nadano im tytuł. Następnie podano przebieg trasy, wymieniając miejscowości, przez które prowadzi. W kolejnym segmencie umieszczono tzw. metryczkę trasy, tj. długość, przewyższenie, szacunkową ocenę stopnia trudności, podział trasy na odcinki z różnymi rodzajami nawierzchni. Dalej w kilku zdaniach dokonano ogólnej charakterystyki trasy i sporządzono listę głównych obiektów, które możemy zwiedzić na trasie. W głównej części podano szczegółowy opis trasy zgodnie z kilometrażem przemieszczania się. Trasy są opisane i opomiarowane tylko w jednym kierunku. Sugerujemy zachowanie zaproponowanego kierunku jazdy, bo większość tras zawiera takie odcinki, które dużo trudniej pokonać w kierunku przeciwnym. Każdą prezentację trasy uzupełniają profile wysokościowe i zweryfikowane w terenie szczegółowe mapy. Z uwagi na podwójny format strony "mapowej" profile i mapy naprzemiennie raz kończą opis trasy, raz zaczynają.

Każda z 20 tras zaprezentowana jest na szczegółowej mapie. W większości są wykonane w skali 1:50 000, tylko w kilku przypadkach, aby trasa zmieściła się na arkuszu, mapę przeskalowano na 1:60 000, a nawet 1:63 000. Dokładny przebieg trasy przedstawiono linią ciągłą, kierunek przejazdu wskazano strzałką. Występujące na niektórych trasach warianty skrótowe pokazano linią przerywaną o mniej intensywnym kolorze. Owalne "kółka" z cyfrą w środku wskazują kilometraż danego miejsca od początku trasy. Intensywniejszy kolor "kółka" oznacza newralgiczne z punktu widzenia nawigacji miejsce na trasie, którego kilometraż jednocześnie oznacza początek nowego akapitu w szczegółowym opisie trasy.

"Bieszczady".

Wydawnictwo: BOSZ Olszanica
Autor: Paweł Luboński
Rok wydania: 2011, wyd. IX
Stron: 280
Zdjęć: 145
Cena katalogowa: 34,90zł

Laureat Przeglądu Książki Krajoznawczej i Turystycznej w Poznaniu. Trzydzieści pięć mapek i planów, propozycje tras, aktualne informacje praktyczne.

Nakłady poprzednich wydań zostały całkowicie wyczerpane. Książka zdobyła uznanie zarówno u turystów, jak i wśród tych mieszkańców regionu, którzy lubią poznawać okolice podczas weekendowych wycieczek. Przewodnik zawiera część opisową dotyczącą historii Bieszczadów, tutejszej fauny i flory oraz ciekawostek o regionie, ponad 170 barwnych fotografii, propozycje tras, mapki i plany miejscowości oraz aktualny informator praktyczny. Dla turystów zagranicznych wewnątrz przewodnika znajduje się streszczenie w języku angielskim.

"Dzikie Bieszczady".

Wydawnictwo: Carpathia
Autor: J. Szarek, G. Sitko
Rok wydania: 2009, wyd.II

Zdaniem autorów ten przewodnik pomoże poznać najciekawsze miejsca w Bieszczadach, obserwować niezwykłe spektakle natury, osobliwości przyrodnicze połonin, świat puszczańskich drapieżców i zgłębić tajemnice skomplikowanej historii tego regionu.

Książkę wydawałoby się, że to typowy przewodnik, jednak czyta się to jak najlepszy bestseller. Widać wyraźnie, że jej autorzy czują temat, i mają świadomość wielkiej odpowiedzialności za słowo. W środowisku bieszczadników opowiada się już wręcz legendy o drobiazgowości z jakiej podchodzą Szarek i Sitko do sprawdzania danych i szukania wiarygodnych źródeł informacji. Wiele z tych tematów, o ile nie wszystkie, sami zgłębili przez lata przemierzając bieszczadzkie ścieżki. Jeżeli więc szukacie żywego przewodnika, napisanego z pasją i ilustrowanego fenomenalnymi wręcz zdjęciami - po "Dzikie Bieszczady" sięgnijcie bezzwłocznie.

"Na rowerze. Bieszczady".

Wydawnictwo: Pascal
Adres: 05-800 Pruszków, skr.poczt.174
tel/fax: (0-33) 828 28 28; fax: 0-33) 828 28 29
Autor: Piotr Szechyński
Rok wydania: 2007
Wydanie: II aktualizowane
Seria: FAN - dla rowerzystów
Stron: 232
ISBN: 978-83-7304-861-4

Przewodnik "Bieszczady na rowerze" zawiera opis 24 tras rowerowych na terenie całych Bieszczadów, o różnym stopniu trudności i łącznej długości 699km, a po uwzględnieniu sugerowanych "odjazdów" w ciekawsze miejsca leżące w ich pobliżu - ponad 750km. Sugerowane trasy (głównie pętle) pozwalają się doskonale łączyć, co pozwala odpowiednio wydłużyć lub skrócić wycieczkę. Duża ilość opisanych punktów odniesienia, pozwoli nie zgubić się w terenie nawet turystom będącym w Bieszczadach po raz pierwszy.

Przebycie chociaż części proponowanych tras, powinno pozwolić na docenienie ogromnych atutów tego regionu, jeśli chodzi o eksplorację rowerem. Odkryjemy jego walory przyrodnicze, ale docenimy także unikalne pamiątki architektury, zwłaszcza sakralnej, nie występujące w tej formie w innych częściach kraju. Znajdą tu coś dla siebie zarówno miłośnicy pedałowania po asfalcie, jak i zwolennicy jazdy górskiej - z "downhillem" włącznie. Zwolennicy samotnych eskapad, jak i lubujący się w wyprawach rodzinnych i grupowych.

Proponowane trasy stanowią zaledwie ułamek ogromnej sieci dróg stokowych, leśnych oraz polnych, jakie skrywa w sobie ten region. To dobrze, bo jeśli złapiemy bieszczadzkiego bakcyla, będzie gdzie wracać i odkrywać ciągle coś nowego. Bieszczadzkie drogi i bezdroża, to wymarzone miejsce dla tego rodzaju aktywnego wypoczynku, sportu i rozrywki - przekonajcie się sami...

» Zobacz recenzję (Rzeczpospolita, Nr 82 - piątek, 06.04.2007 / Moje Podróże

Cechy szczególne:

• spirala łącząca strony zapewnia wygodę korzystania z przewodnika
• poręczny format
• przejrzysty układ tekstu
• wygodny dostęp do informacji
• ciekawe i inspirujące propozycje wycieczek rowerowych
• praktyczne informacje ułatwiające zwiedzanie
• szczegółowe opisy szlaków oraz mapy ułatwiające planowanie wycieczek i poruszanie się po nieznanych trasach
• opisy atrakcji turystycznych znajdujących się na trasach oraz w ich sąsiedztwie
• informacje o miejscach noclegowych i punktach gastronomicznych
• praktyczne informacje i porady na temat, jak i gdzie kupić rower oraz gdzie go naprawić w przypadku awarii

Spis tras:

1. Przydrożne kapliczki, cerkwie i serpentyny
2. Na luzie dookoła Łupkowa
3. Słowackie tropy Warhola
4. Osuwiska, zdradliwe jeziorka i lot nad kierownicą
5. Granica świata za Baligrodem
6. Siekierezada albo deszcz w Cisnej
7. Błotne kąpiele w dolinie Balniczki
8. Z Baligrodu nad Zalew Soliński
9. Śladami dawnych wsi
10. Krótki skok przez Jabłońską Górę
11. Wyprawa na podbój Jasła
12. Wściekłe kozy i "Sine Wiry"
13. Przełomy Solinki
14. Gdy miś cię nie minie na połoninie
15. Bieszczadzkie anioły na imprezie
16. Wyszła szprycha z worka
17. Wsie, których nie ma i internauci, którzy są
18. Gdy tak cisnę przez Procisne
19. W cieniu Dwernika-Kamienia
20. Lekko podchmielona trasa po lasach
21. Wojciech Gąssowski miał rację
22. Podróże w czasie - wokół Czarnej
23. Myczkowskie kamienie i bobry w Uhercach
24. Gruszka na deser

"Bieszczady z plecakiem. Wydanie 2".

Wydawnictwo: Wydawnictwo Bezdroża
Autor: Paweł Klimek
Rok wydania: 01/2008
Liczba stron: 128

Bieszczady są jednym z najbardziej oryginalnych i niepowtarzalnych regionów Polski. Ich położenie i historia zadecydowały, że stały się one niepowtarzalne niemal pod każdym względem. Malownicze połoniny i szerokie doliny z zachowanymi łemkowskimi cerkwiami i cmentarzami, tworzą urzekający obraz o każdej porze roku. Do niedawna jeszcze prawie niedostępne dla turystów Bieszczady (dziś coraz bardziej popularne), dają niepowtarzalną możliwość obcowania z przyrodą i kulturą charakterystyczną dla tego regionu. Bieszczady urzekają wiosenną, soczystą zielenią, ale również piękną, barwną szatą jesienną czy zimową bielą. Polecamy je każdemu kto chce oderwać się od codziennej bieganiny i problemów, Ci którzy już zaznali uroku Bieszczadów, z pewnością doceniają ich magię, tym którzy jeszcze jej nie odkryli, nie pozostaje nic innego:)

Przewodnik przeznaczony jest zarówno dla tych osób, dla których górskie wycieczki nie są rzadkością jak i dla tych, którzy w góry wybiorą się na rodzinny spacer. W związku z tym opisano tu długie trasy górskie (np. z Cisnej przez Chryszczatą do Komańczy), ale też trasy bardziej spacerowe np. z Ustrzyk Górnych na Połoninę Caryńską, czy też z Wetliny na Połoninę Wetlińską. Autor poświęca wiele miejsca nie tylko najbardziej znanym miejscom w urokliwych Bieszczadach, ale poleca również mało popularne zakątki, którym warto poświęcić uwagę. Cóż, każdy słyszał o połoninach, ale nie każdy wie, że w Bieszczadach znaleźć można przepiękne osuwiskowe jeziorka (Rezerwat Zwiezło), czy pozostałości dawnej wsi bieszczadzkiej i żeremia bobrze w Tworylnem. Przewodnik opisuje zarówno walory krajoznawczo-przyrodnicze regionu Bieszczadów, jak i aspekt historyczny, szczególnie zwraca uwagę miejsca atrakcyjne widokowo. Przy każdej z tras znajdziemy jej profil wysokościowy i schematyczną mapkę. Odgrywają one szczegolnie ważną rolę przy fragmentach tras, które nie prowadzą szlakami turystycznymi. Poza informacjami krajoznawczo-historycznymi, przewodnik dostarcza wiele informacji praktycznych dotyczących komunikacji, noclegów, wyżywienia. Na końcu przewodnika znalazły się podstawowe wiadomości dotyczące regionu, ich przyrody, historii i zabytków, oraz krótkie opisy miejscowości regionu. Przewodnik po Bieszczadach wydany w Serii z falą przyda się każdemu kto wybiera się na ich odkrywanie.

"Na bieszczadzkich obwodnicach. Część 1 Duża obwodnica."

Wydawnictwo: Podkarpacki Instytut Książki
Autor: Stanisław Orlowski, Przemysław Taranowski
Rok wydania: 2008
Ilość stron: 264, oprawa miękka
Format: 140x220mm
ISBN: 978-83-89891-76-1

To szczegółowy przewodnik o Bieszczadach oraz powiatach bieszczadzkim, leskim i sanockim. Wiedza o tym wspaniałym rejonie została pokazana w przejrzystej formie. Przewodnik zawiera przygotowaną ofertę turystyczną w formie propozycji wycieczek trasami komunikacyjnymi, a także wszelkie informacje niezbędne dla osób przybywających w Bieszczady. W przewodniku zamieszczone zostały kolorowe zdjęcia przedstawiające ważne miejsca, obiekty, zabytki poszczególnych miejscowości.

Niniejszy przewodnik ma na celu nie tylko zachęcić do odwiedzania regionu, ale także ułatwić podróżowanie i poszerzenie wiedzy na temat Bieszczadów. Książka zawiera m.in. 300 barwnych fotografii, informacja turystyczną, ciekawostki, sławne postacie, galerie, muzea, pracownie artystyczne, informacje o nabożeństwach. Rozpoczyna on serię (7 tomików) opisującą 7 obwodnic dla turystów podróżujących samochodami (3 trasy w Bieszczadach, 3 w Parku Krajobrazowym Gór Słonnych, 1 na Pogórzu Bukowskim).

"Cerkwie Szlaku Ikon".

Wydawnictwo: Arete
Autor: Robert Bańkosz
Stron: 256 (208+ 48 kolorowych ilustracji - razem ilustracji jest ponad 200)
Rok wydania: 2007

W obszernej części wstępnej (ponad 100 stron), wprowadzającej do omówienia poszczególnych zabytków na SZLAKU IKON, pomieszczone zostały rozdziały:
"Na styku kultur" - rys historyczno - etniczny omawianego terenu,
"Architektura drewnianej cerkwi" - przybliżenie technik budowy, dziejów drewnianej architektury cerkiewnej w Karpatach oraz typów architektonicznych,
"Cerkiew i jej symbolika" - przystępne wprowadzenie w zakresie wpływu funkcji sakralnych na architekturę i znaczenia poszczególnych elementów budowli dla celów liturgicznych,
"Kościół prawosławny" oraz "Kościół greckokatolicki" - krótkie przedstawienie dziejów, liturgii i teologii oraz aktualnej sytuacji kościołów prawosławnego i greckokatolickiego w Karpatach.

Rozdział "Ikonostas, ikona u jej główne tematy" zawiera informacje o typach ikon i ikonostasów oraz omówienie najczęściej spotykanych typów przedstawień. Część wstępną zamyka "Słowniczek podstawowych terminów cerkiewnych".

W dalszej części publikacji znajduje się omówienie poszczególnych zabytków na SZLAKU IKON (także ponad 100 stron):

Dolina Sanu: Sanok (Muzeum Historyczne z bogatą kolekcją ikon, Sobór Archidiecezjalny Prawosławnej Diecezji Przemysko - Nowosądeckiej, Sanok - Dąbrówka, cerkwie w Muzeum Budownictwa Ludowego,) Czerteż, Jurowce, Kostarowce, Sanoczek, Sanok - Olchowce, Międzybrodzie, Trepcza, Tyrawa Solna, Mrzygłód, Hłomcza, Łodzina, Witryłów, Ulucz, Dobra Szlachecka, Kreców, Siemuszowa, Hołuczków, Wujskie, Bykowce.

Dolina Osławy: Zahutyń, Zagórz - Dolina, Zagórz, Zagórz - Wielopole, Morochów, Mokre, Wysoczany, Czaszyn, Kulaszne, Szczawne, Rzepedź, Turzańsk, Komańcza, Wisłok Wielki, Radoszyce, Smolnik nad Osławą.

Podsumowując wędrówkę autor pisze:
"Drodzy Czytelnicy, przebyliśmy wspólnie podróż "Szlakiem Ikon" nie tylko dosłownie, zwiedzajac opisane w dolinie Osławy i Sanu cerkwie, ale także wędrówkę poprzez dzieje Kościoła prawosławnego i greckokatolickiego na tych ziemiach, historię ludzi, którzy budowali te świątynie, by mieć w swych ubogich, górskich wioskach miejsce, gdzie mogą poczuć, że są bliżej Boga. A jeśli to miał być Dom Boży, to musiał być niezwykły, tajemniczy, a przy tym szczególny, najpiękniejszy, na jaki stać było wiernych.(...) Mam nadzieję, że (...) przewodnik wprowadził Was choć na chwilę w ten tajemniczy świat, który łączy w sobie biblijną tajemniczość, bizantyjski przepych, ruski mistycyzm a zarazem prostotę ludowego piękna.
Jeśli tak się stało, to cel tej książki został osiągnięty."

"Bieszczady, Beskid Niski, Góry Sanocko-Turczańskie".

Wydawnictwo: Express Map
Autor: P. Krzywda; St. Kryciński
Stron: 352
Rok wydania: 2007

Unikatowa publikacja łacząca w sobie zalety przewodnika turystycznego, albumu i atlasu. Jest to jedyna w swoim rodzaju wszechstronna prezentacja, która pozwoli spojrzeć na pasmo Bieszczadów z zupełnie innej perspektywy.

Na 90 stronach atlasu, obejmujących całe pasmo górskie (ok. 40% zajmują Bieszczady, reszta to Beskid Niski oraz Góry S-T; przyp. red.Twoje Bieszczady), wybrano ponad 300 najbardziej interesujących obiektów. Każdej stronie atlasowej towarzyszą opisy i fotografie wyróżnionych na mapach miejsc.

Niezły, choć bardzo ogólny przewodnik ze sporą liczbą zdjęć oraz mapkami.

"Cerkwie w Bieszczadach.".

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Rewasz
Autor: Stanisław Kryciński
Rok wydania: 2005
Stron: 280

"I był Beskid, i były słowa zanurzone po pępki w cerkwi baniach rozłożyście złotych, smagających się wiatrem do krwi". W tej książce nie ma poezji. Jest natomiast rzetelna i aktualna informacja o paru setkach świątyń obrządku greckiego, które istniały w bieszczadzkich dolinach. Były wśród nich cerkwie sławne i często odwiedzane, jak również zupełnie nieznane i zapomniane. Po polskiej stronie kordonu większość cerkwi uległa zagładzie, po ukraińskiej stronie na ogół przetrwały bez większego szwanku.

Książka opisuje świątynie istniejące i nieistniejące. Autor też nie przejmuje się zbytnio linią graniczną - Bieszczady stanowią dla niego jednorodną całość, zaś nieprzenikliwa do niedawna granica, jest tylko pozostałością po Stalinie. Cerkwie od wieków stanowią nieodłączny element krajobrazu południowo-wschodniej Polski. Ich niepowtarzalna architektura, tworzona na styku Wschodu i Zachodu, należy do najciekawszych zjawisk w europejskiej kulturze. Każda wieś miała swoją cerkiew, jeśli nie parafialną, to przynajmniej filialną. W ciągu wieków powstały ich setki. Były przeważnie drewniane; wznosili je miejscowi cieśle. Każda z nich stanowiła unikalne dzieło wiejskiego budownictwa. Po wysiedleniach ludności ukraińskiej, przeprowadzono w latach 1947-1956 planową akcję rozbiórki zabudowy opuszczonych wsi. Na terenie ówczesnego województwa rzeszowskiego rozebrano w tamtych latach ok. 300 cerkwi. Większość ikon i sprzętów liturgicznych przepadła; padła łupem złodziei albo została zniszczona.

Zamiarem Stanisława Krycińskiego jest opisanie cerkwi z terenu całej dawnej greckokatolickiej diecezji przemyskiej w rozbiciu na poszczególne dekanaty. Tych, które można zobaczyć i tych, których już nie ma. Cerkwie z terenu Bieszczadów mają być pierwszym tomikiem serii. Niniejszy tomik zawiera opis światyń greckich, które znajdowały się na terenie dekanatów: baligrodzkiego, ciśniańskiego, leskiego, lutowiskiego, łupkowskiego, turczańskiego, ustrzyckiego i żukotyńskiego. Ponieważ zaś granice dekanatów nie pokrywają się z aktualną granicą państwową, zasięg książki wykracza poza nią i obejmuje cerkwie położone na wschodnim brzegu Sanu i u źródeł Dniestru.

"Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja.".

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Rewasz
Autor: Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda
Stron: 320
Rok wydania: 2011, wydanie II poprawione

"I był Beskid, i były słowa /zanurzone po pępki w cerkwi baniach rozłożyście złotych,/ smagających się wiatrem do krwi." Słowa jednej z najpiękniejszych piosenek turystycznych Wojciecha Bellona w poetycki sposób oddają, czym dla karpackiego krajobrazu jest cerkiew.

320 barwnych stron formatu B6, 211 obiektów, 239 zdjęć, 28 rys., 35 mapek i planów sytuacyjnych, twarda oprawa. Wydanie II poprawione i uzupełnione.

W tej książce nie ma poezji. Jest natomiast rzetelna i aktualna informacja o ponad dwóch setkach drewnianych świątyń, które możemy odnaleźć w dolinach słowackich i polskich gór. Zarówno świątyń sławnych i często odwiedzanych przez wycieczki, jak zupełnie nieznanych i zapomnianych. Zarówno tych otoczonych troskliwą opieką wiernych, jak i tych, nieraz bardzo cennych, nad którymi z braku środków finansowych i ludzkiego zaangażowania wisi widmo zagłady. Autorzy odwiedzili je wszystkie, szczegółowo opisując ich architekturę, wystrój wnętrz, historię i stan obecny. Zrobili wykaz - przerażająco wielki - cerkwi, które w ciągu ostatnich 50 lat padły ofiarą ognia, bezmyślności i złej woli człowieka. Podają też podstawową wiedzę o zagadnieniach związanych z chrześcijaństwem obrządku wschodniego na ziemiach Polski i Słowacji. Opisane obiekty pogrupowano w jednostki terytorialne pod względem geograficznym. Jednostki te to: doliny Popradu i Białej, dolina Ropy, okolice Krempnej, wschodnia Łemkowszczyzna, okolice Krosna, Bieszczady, Nadsanie i pogórza, okolice Jarosławia, okolice Starej Lubowli, okolice Preszowa, okolice Bardiowa, okolice Świdnika, okolice Sniny. Osobno potraktowano skanseny i muzea ze sztuką cerkiewną oraz cerkwie nieistniejące.

"Bieszczady / Bukowske Vrchy".

Wydawnictwo: Agencja "TD" - Wydawnictwo turystyczne
Adres: ul. Wojciechowskiego 17 p.210, 02-495 Warszawa
tel./fax: (0-22) 662-63-85
Autor: Tomasz Darmochwał
Rok wydania: 2005, wydanie III
Stron: 336, format: A5

Od Wydawcy: Zapraszamy do wspólnej wędrówki przez najciekawsze zakątki Bieszczadów, powszechnie uważanych za najdziksze z polskich gór. Przewodnik, po który zechcieliście Państwo sięgnąć jest kolejną, już trzecią edycją. Obecne wydanie zostało poprawione i rozszerzone o słowacką część Bieszczadów, Bukovsk� Vrchy, udostępnione obecnie poprzez turystyczne, drogowe i kolejowe przejścia graniczne.

Część pierwsza zawiera ogólne wiadomości o geografii, historii ziem objętych przewodnikiem oraz ludziach mieszkających tu niegdyś i dziś. Drugą, najobszerniejszą część stanowią opisy znakowanych szlaków pieszych ze szczegółowymi informacjami krajoznawczymi mijanych miejsc, ilustrowane licznymi grafikami i zdjęciami. Uwzględniliśmy wszelkie zmiany przebiegu szlaków, których dokonano w poprzednich latach.

Tym, którzy lubią wędrować bezdrożami proponujemy kilkanaście tras nieznakowanych. Uzupełniają one znakomicie sieć szlaków PTTK i umożliwiają poznanie wielu ciekawych miejsc. Następna część przewodnika to propozycja dla zmotoryzowanych - opisy tras drogowych z obszernymi opisami krajoznawczymi. W rozdziale dla turystów spędzających wakacje aktywnie znalazły się informacje dotyczące tras konnych, rowerowych oraz ośrodków narciarskich. Kolejna część to informacje praktyczne dotyczące bazy noclegowej, pierwszej pomocy oraz wszytkich innych spraw, które ułatwią zaplanowanie wypoczynku i sam pobyt w Bieszczadach polskich i słowackich. Na koniec kilkanaście panoram z najatrakcyjniejszych bieszczadzkich szczytów. Aktualizację przewodnika zakończono w maju 2005.

"Osobliwości Bieszczadów".

Wydawnictwo: Libra - Andrzej Łączyński
Autor: Stanisław Kłos
Rok wydania: 2004

"Osobliwości Bieszczadów" to temat niewyczerpany, można o tym pisać dosłownie bez końca. Kilkadziesiąt opisanych atrakcji turystycznych tego regionu, to tylko namiastka ogromu tematów i spraw, które można tu zobaczyć i przeżyć, to jakby wstęp, zachęta, do jego odwiedzenia i poznania.

W przewodniku "Osobliwości Bieszczadów" autor zamieścił charakterystykę 55 wybranych elementów znajdujących się w Bieszczadach, jak np: Bieszczadzkiej kolejki leśnej, Bieszczadzkiego Parku Narodowego, Cerkwi Komańczy, Zapory w Solinie, Połonin, Tarnicy, Żołnierskiej nekropolii w Baligrodzie i wielu innych, mniej lub bardziej znanych rzeczy. Książka uzupełniona jest zarówno czarno-białymi jak kolorowymi fotografiami, schematami, mapkami i rysunkami.

"Bieszczady i Pogórze Przemyskie".

Wydawnictwo: Pascal
Adres: 05-800 Pruszków, skr.poczt.174
Autor: Marek Motak, Marcin Szyma
Rok wydania: 2005
tel/fax: (0-33) 828 28 28; fax: 0-33) 828 28 29

Legendarne Bieszczady, południowo-wschodni przyczółek polskich Karpat, to ostoja nieskażonej natury, gdzie widoków z połonin nie zakłócają ludzkie osiedla, a zdziczałe sady i bojkowskie cerkiewki przypominają o minionych czasach. Ci, którzy wolą atrakcje innego typu, koniecznie powinni zajrzeć do malowniczego Sanoka, popływać w Zalewie Solińskim, czy pojeździć na nartach w Ustrzykach Dolnych.

Cechy szczególne:

• informacje o regionach.....na temat regionów geograficznych i polskich miast
• szczegółowe i aktualne informacje praktyczne potrzebne podczas zwiedzania
• dla osób chcących zwiedzać kraj niebanalnie i z pomysłem
• dla ludzi chcących poznać piękno oraz różnorodność krajobrazową i kulturową Polski
• dla osób aktywnych i ciekawych świata, poszukujących szczegółowych i rzetelnych informacji, a nie gotowych recept na zwiedzanie
• dla planujących rodzinne wyjazdy i oczekujących konkretnych, aktualnych informacji
• różnorodne tematycznie
• inspiracja do odkrywania Polski XX tytułów w serii

"Bieszczady, Beskid Niski - na nartach biegowych i tourowych".

Wydawnictwo: Bezdroża
Adres: ul. Pychowicka 7 pok.203, 30-364 Kraków
Autor: Paweł Klimek
Rok wydania: 2004
Rodzaj: Przewodnik narciarski
tel/fax: (012) 269-29-61

W przewodniku znajdziemy 25 pomysłów na narciarską przygodę, na które składa się: 6 tras biegowo-tourowych, 7 tras biegowych, 12 tras tourowych oraz 27 szczegółowych map.

Pierwsza część przewodnika obejmuje podstawowe zagadnienia związane z turystyką narciarską. W drugiej części omówiono pokrótce Beskidy, natomiast trzon przewodnika stanowią propozycje wycieczek. Opisy tras przygotowane zostały według jednolitego schematu, zawierają one długości tras i czasy przejść, stopień trudności trasy oraz wiele innych cennych informacji. Integralną częścią opisu każdej wycieczki jest mapka prezentująca przebieg trasy z uwzględnieniem istotnych dla niej szczegółów topograficznych.