» Cmentarze i cerkwiska | Cmentarz i miejsce po cerkwi w Radziejowej

Radziejowa - cmentarz i miejsce po cerkwi

Radziejowa była niewielką wsią lokowaną w dobrach Balów z Hoczwi przed rokiem 1552. W roku 1921 znajdowało się tu 40 domów, które zamieszkiwało 227 osób. Znajduje się przy drodze z Baligrodu do Wołkowyji, pomiędzy Stężnicą a Wolą Górzańską. Wieś sąsiadowała z również obecnie nieistniejącą Tyskową.

Tereny nieistniejącej wsi Radziejowa, widok od strony cmentarza. Za wzgórzem na zdjęciu znajdowała się Tyskowa
foto: P. Szechyński

W Radziejowej istniała filialna cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja Cudotwórcy. Należała do dekanatu baligrodzkiego i pierwotnie była cerkwią parafialną. Parafia w Radziejowej funkcjonowała do roku 1800, kiedy zmarł ostatni proboszcz (paroch) - wymienia się tu nazwisko Joana Dobrjańskoho.

Ostatnią cerkiew w Radziejowej wzniesiono w roku 1900 lub 1904. Była to świątynia drewniana, wzniesiona na miejscu poprzedniej, odnawiana w roku 1937 i spalona przez Wojsko Polskie wraz z całą zabudową wsi (Kryciński, 1995). Inna wersja mówi, że cerkiew spłonęła przypadkowo.

Współczesny krzyż z militariów, 2018
foto: P. Szechyński

Po cerkwi zachowały się do dziś fragmenty podmurówki oraz krzyże ze zwieńczeń. Zachował się także dawny cmentarz, na którym znajduje się kilka mogił ziemnych, jeden nagrobek powojenny oraz resztki kilku innych nagrobków. Niedawno teren został oczyszczony. Wyeksponowano podmurówkę cerkwi w miejscu gdzie stała, ustawiony został pamiątkowy krzyż z napisem: "Tu - w miejscu starszej świątyni od 194 r. stała cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja (Cudotwórcy). Spłonęła wiosną 1947 r. od nieumyślnego zaprószenia ognia. Wykonał - Grzegorz Brodziński, Jarocin". W roku 2018 stanął tu wykonany ze znalezionych militiariów krzyż pamięci Ryszarda Iwańcza, zm. tragicznie 21.10.2017.

Dziś Radziejowa to niezamieszkała dolina. Służy jako tor dla 4x4, quadów i motocykli. Cmentarz oraz cerkwisko łatwo znaleźć, gdyż znajdują się ok. 50 m od drogi Baligród - Wołkowyja. Miejsce to wyznacza wieniec starych drzew, charakterystyczny dla tego typu miejsc - jest widoczny z drogi.

Liczba wiernych:

• 1890r. - 191,
• 1918r. - 190,
• 1921r. - 280.

Sam cmentarz mocno zaniedbany i zarośnięty. Latem część pozostałości jest niewidoczna ze względu na zarośla. Część cmentarza gdzie można dojechać kosiarką (teren prywatny) jest koszona. Pozostała część niszczeje coraz bardziej.

Więcej zdjęć: Cmentarz i cerkwisko w Radziejowej - zdjęcia

opr. i zdjęcia P. Szechyński

Literatura:

1. S. Kryciński, "Cerkwie w Bieszczadach", Warszawa 1995.

Kilka zdjęć cmentarza w Radziejowej:

Miejsce po cerkwi w Radziejowej, 2016
foto: P. Szechyński

Cmentarz w Radziejowej, 2014
foto: P. Szechyński

Cmentarz w Radziejowej, 2014
foto: P. Szechyński

Cmentarz w Radziejowej, 2011, drewniany krzyż z inskrypcją:
Świętej Pamięci
Drozd Katarzyna
ur.1882 zm.1951
z rodu Kowalczyk

Cmentarz w Radziejowej, 2011, murowany powojenny nagrobek z inskrypcją:
Anna Krenca
ur.1895 zm.1928
prosi o modlitwę

Miejsce po cerkwi w Radziejowej, 2011
foto: P. Szechyński

Cmentarz w Radziejowej, 2011

Cmentarz w Radziejowej, drewniany krzyż, 2011

Cmentarz i cerkwisko w Radziejowej, 2011

Radziejowa, cmentarz i cerkwisko zaznaczone strzałką