» Cmentarze i cerkwiska | Szczerbanówka

Szczerbanówka - cmentarz i miejsce po cerkwi

Szczerbanówka to nieistniejąca wieś w dolinie Osławy, pomiędzy Maniowem a Żubraczem, przy szosie Komańcza - Cisna. Ulokowana w kotlinie, pomiędzy pasem Wysokiego Działu a pasmem granicznym. Najwyższe wzniesienia górujące nad dawną wsią to Matragona (990m n.p.m) od południa, Wielki Pryslop (1006m n.p.m), Horb i Pasiecznik od północy. Od Maniowa oddziela ją potok będący źródliskiem Osławy.

Szczerbanówka, teren cmentarza
foto: P. Szechyński

W roku 1880 we wsi znajdowało się 21 domów, w których zamieszkiwało 125 osób (122 grekokatolików i 3 Żydów). Szczerbanówka została całkowicie zniszczona i wyludniona podczas wysiedleń po II wojnie światowej. Wszystkie zabudowania uległy zniszczeniu. Również znajdująca się tu cerkiew filialna (parafia w Maniowie).

Drewniana cerkiew pw. św. Dymitra w Szczerbanówce zbudowana została w roku 1858. Była to świątynia dwudzielna z prezbiterium na planie prostokąta. Całosć nakryta dachem kalenicowym. Nad wejściem wieża wkomponowana w bryłę, zwieńczona podobnie jak prezbiterium barokowym hełmem. Nie zachowały się żadne ślady, podmurówka dawnej cerkwi jest nieczytelna. Zachowały się dwa kute krzyże z jej zwieńczeń, z których do dziś na cerkwisku znajduje się jeden. Krzyż ten był naprawiany (maj 2001) i ponownie zamontowany w sierpniu 2002 przez NGK Magurycz.

Szczerbanówka, krzyż na cerkwisku
foto: P. Szechyński

Przy cerkwi znajdowała się murowana dzwonnica, z której zachowały się resztki ruin, słabo czytelne. Cmentarz pozbawiony jest nagrobków, widoczne są jedynie mogiły ziemne.

Teren cmentarza otoczony jest murkiem z łamanego kamienia, zachowanym jeszcze w dużej części. Znajduje się tu również charakterystyczny wieniec drzew, na który składają się stare lipy. Latem teren mocno zarośnięty, zaniedbany. W miejscu cmentarza znajduje się drugi krzyż, współczesny.

Liczba wiernych: 1890r. - 138, 1918r. - 136, 1938r. - 160.

Szczerbanówka, krzyż ze zwieńczenia cerkwi
foto: P. Szechyński

Dojście na teren dawnego cmentarza nie stwarza problemów. Należy jadąc z Maniowa w kierunku Cisnej, zatrzymać się (zmotoryzowani) przy widocznej po prawej stronie drogi wiacie (dośc już wysłużonej, ale nie sposób przeoczyć, innej przy tej drodze nie ma; natomiast po lewej będzie widoczny wypał węgla drzewnego). Dróżka przed wiatą sprowadza do miejsca, gdzie krzyżują się dwa potoki.

Należy przekroczyć potok biegnący równolegle do szosy i udać się słabo wyraźną drogą leśną, wzdłuż potoku wpadającego tu prostopadle do pierwszego. Drogi biegną po jego obu stronach - bliżej jest drogą znajdującą się po lewej (orograficznie) jego stronie. Cmentarz znajduje się ok. 200m od w/w zbiegu potoków. Miejsce łatwo poznać po wieńcu starych lip.

Więcej zdjęć: Szczerbanówka cmentarz - galeria zdjęć

P. Szechyński
zdjęcia przedstawiają stan cmentarza na 12.2009.
informacje o cerkwi: "Cerkwie w Bieszczadach", S. Kryciński

Dojście do cmentarza w Szczerbanówce
foto: P. Szechyński