» Flora Bieszczadów | Smotrawa okazała

Smotrawa okazała (Telekia speciosa)

Smotrawa okazała (Telekia speciosa) jest prawdziwym florystycznym klejnotem bieszczadzkiej krainy. Swoją nazwę rodzajowa zawdzięcza nazwisku węgierskiego arystokraty Samuela Teleki von Szeka, który sfinansował prace badawcze nad omawianym taksonem. Prace te prowadził niemiecki botanik J. Ch. G. Baumgarten w XIX w.

Smotrawa okazała
foto: P. Kutiak

Ten okazały przedstawiciel rodziny astrowatych dorasta do 2 m wysokości. Posiada duże sercowate liście. Smotrawa okazała charakteryzuje się dużymi żółtymi kwiatami o średnicy dochodzącej do 6 cm. Kwitnie w lipcu i sierpniu, zdobiąc miejsca dawnych zagród, olszyn i obrzeża zarośli. Do jej miododajnych kwiatów przylatują pszczoły oraz wiele gatunków motyli: rusałki, mieniaki i inne.

Naturalne stanowiska tej karpackiej rośliny w Bieszczadach spotyka się w Pszczelinach. Malownicze łany tej rośliny występują na cerkwisku w Wołosatem, posadzono również kilka okazów przed budynkiem Ośrodka Dydaktyczno-Naukowego Bieszczadzkiego Parku Narodowego w Ustrzykach Dolnych oraz na terenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

Z uwagi na jej urodę i właściwości lecznicze (używano jej przy leczeniu przeziębień oraz zapalenia płuc i oskrzeli) smotrawa była sadzona przy zagrodach przez przedwojennych mieszkańców gór. Roślina ta zawiera olejki eteryczne, fitosterole, flawonidy, laktony i polifenole, które stanowią o jej właściwościach leczniczych. Związki te mają pozytywne oddziaływanie w leczeniu chorób nowotworowych, regeneracji trzustki, obniżaniu poziomu cholesterolu oraz przy leczeniu chorób skórnych.

Dziś jest często spotykana w prywatnych ogrodach przy oczkach wodnych oraz na oddzielnych wyspowych rabatach.

tekst oraz zdjęcia: Piotr Kutiak
www.przewodnik-bieszczady.pl

Smotrawa okazała
foto: P. Kutiak

Smotrawa okazała
foto: P. Kutiak

Smotrawa okazała
foto: P. Kutiak

Smotrawa okazała
foto: P. Kutiak