» Szlaki piesze | Krąglica

Krąglica (Kruhłyca) 943 m n.p.m.

Leżąca w masywie Wysokiego Działu, będąca jego bocznym grzbietem Krąglica, jest jednym z bardziej charakterystycznych szczytów okolic Woli Michowej i Maniowa, skąd jest doskonale widoczna. Swoją nazwę zawdzięcza dość okrągłemu, równemu kształtowi.

Czas przejścia: 1½ h z Woli Michowej na szczyt.

Krąglica z Woli Michowej
foto: P. Szechyński

Góra ta obrosła w legendy, które związane są z okresem walk z Ukraińską Powstańczą Armią. Miała być najeżona bunkrami, mieścił się tu podobno także centralny szpital kurenia "Rena". Szpital ten - jak podaje Grzegorz Motyka w "Tak było w Bieszczadach" został zniszczony w roku 1947 przez grupę manewrową WOP z Cisnej. Wynika to również z zapisków żołnierzy, biorących udział w akcji, wspomina o Krąglicy Jan Gerhard w swoich "Łunach w Bieszczadach", jest wymieniana w wielu innych pozycjach literatury - zwłaszcza okresu PRL.

Zapędził się chyba w tym temacie Rewaszowy "brewiarz", czyli najlepszy (naszym zdaniem) papierowy przewodnik po Bieszczadach pt. "Bieszczady. Przewodnik dla prawdziwego turysty", który na stronie 159 pisze:

Wejście do lasu od strony łąk
foto: P. Szechyński

"W latach 1945-47 w rejonie Krąglicy znajdował się centralny szpital operującego w Bieszczadach batalionu UPA "Rena". W 2006 roku na jego miejscu, w środku lasu, z dala od uczęszczanych dróg stanął (bez zgody administracji a więc nielegalnie) pomnik z napisem "Cześć pamięci żołnierzy UPA[...]". Wiemy, że ów obelisk stał daleko na północny-zachód od Krąglicy, za Smolnikiem i Mikowem a konkretnie na gruntach Duszatyna, kilkaset metrów na zachód od szlaku czerwonego z Duszatyna do jeziorek i potoku Olchowatego. Wiecej o samym obelisku: Obelisk UPA w okolicach Chryszczatej. Szpitali tego typu było wówczas więcej, ale być może istotnie aż tak daleko od Krąglicy chciano upamiętnić akurat ten - choć na chłopski rozum w krąglickich lasach lub na sąsiedniej Iwanicy byłby mniej zauważalny.

Dilec Horyszniański - lizawki
foto: P. Szechyński

Wierzchołek Krąglicy jest zalesiony, nie przedstawia zatem walorów widokowych. Szczątkowe widoki pojawiają się w drodze na tę górę od strony Woli Michowej. Trasa z tejże miejscowości jest chyba najpopularniejsza, choć nie najkrótsza. Krąglica to miejsca dla osób lubiących samotność, ciszę, spokój i obcowanie z przyrodą - pozostali wychodząc na tę górę będą zawiedzeni.

Jak zatem dojść na Krąglicę?

Dość ciekawa trasa wiedzie z Woli Michowej, ponieważ przechodzi przez przepiękne (latem) łąki pomiędzy Wolą a Maniowem, przez moment równolegle do potoku Roztoka - krótko mówiąc świetny zapach, dużo łąkowej fauny i flory i niebanalne widoki.

Dilec Horyszniański
foto: P. Szechyński

Startujemy z dawnej Latarni Wagabundy, są to zabudowania na samym końcu Woli Michowej po lewej stronie patrząc w stronę Maniowa, za rzeką Osławą. W budynku tym mieścił się kiedyś OZ Zakładu Karnego w Łupkowie. Tuż przy szosie niewielki parking i dawna Tawerna, która podobnie jak Latarnia obecnie nie funkcjonuje. Należy przejść kładkę nad Osławą obok Latarni i skręcić w prawo w polną drogę wiodącą lekko po górę.

Dróżkę od tego miejsca aż na wierzchołek Krąglicy, znajdziemy na najpopularniejszych bieszczadzkich mapach. Był czas, że prowadził stąd znakowany na dziko szlak, który grupa przyjezdnych - bywalców Latarni Wagabundy, wymalowała pomarańczowym bodajże zygzakiem na drzewach aż po szczyt Krąglicy. Poszła wówczas "w świat" fama, że Wojtek "Kiju" Gosztyła (ówczesny właściciel Latarni W.) wyznakował szlak - i tak zostało. Nie mniej Kiju się do niego nie przyznaje i przypomina jakie były fakty.

Pod Krąglicą - przed drzewem w prawo
foto: P. Szechyński

Po wyjściu na rozległe łąki widać cel - wierzchołek Krąglicy. Droga polna zatacza wielki łuk, podchodząc pod Maniów, by następnie skręcić w kierunku góry i mniej więcej w połowie łąki przylegającej do lasu zniknąć w jego czeluściach.

Wcześniej po drodze solidna ambona i widoki m.in. na Matragonę i kawałek pasma Hyrlatej oraz oczywiście przed nosem Wysoki Dział. Wchodzimy w las zostawiając z boku tabliczkę z zakazem wstępu z powodu upraw leśnych. Wyraźna droga, choć miejscami porośnięta trawą doprowadza po 5 minutach do skrzyżowania dróg zrywkowych. Mapy mapami (jest na nich zaznaczona tylko jedna droga a w terenie jest ich ogrom) - od tego miejsca warto poruszać się intuicyjnie, czyli kierować zawsze do góry.

Krąglica - na szczycie
foto: P. Szechyński

Wybieramy zatem drogę pnącą się prosto do góry i po kilkunastu minutach osiągamy grzbiecik o nazwie Dilec Horyszniański. Teraz 200-300 metrów wzgłuż grzbietu, po czym droga lekko obniży się i przez przełęcz Perekop, zatoczy lekki łuk by rozpocząć podejście pod Krąglicę.

Zarówno na Dilcu, jak i za przełęczą rzuca się w oczy duża ilość lizawek dla zwierzyny. Nieczęsto zdarza się takie ich nagromadzenie na niewielkiej przestrzeni. Przy dwóch bardzo charakterystycznych lizawkach w korzeniu starych drzew otworzy się widok w kierunku Maniowa. Kolejne 20-30 minut pod górę.

Droga leśna zatacza teraz łuk, jednak grzbiet Krąglicy jest stąd widoczny i kierujemy się tak, aby dostać się na jego wierzchołek. W pewnym momencie, przy starym pniu z dużą ilością huby, będzie należało skręcić w prawo, gdyż prosto droga obniża się w kierunku drogi Wola M. - P. Żebrak.

Krąglica, niższy grzbiecik
foto: P. Szechyński

Po kolejnym kwadransie niewielka przełęcz. Wierzchołek wydaje się być i po prawej i po lewej. Łatwo na oko ocenić, który jest wyższy - kierujemy się więc na lewo by po 3 minutach być na Krąglicy. Na wierzchołku niewielka polanka porośnięta trawą. Widoków - jak już wspomniano - brak. Rzuca się w oczy duża liczba pozostałości po obu wojnach w postaci okopów, dziur, itp. Warto rozejrzeć się w pobliżu szczytu i obejrzeć teren z każdej strony.

Jeżeli trzeba wracać do Woli Michowej, najlepiej na miniętej wcześniej przełęczy pójść dróżką prosto. Wyprowadzi ona po 5 minutach na drugi grzbiecik, gdzie znajdziemy trochę kamieni, dziur oraz znaki i napisy na drzewach. Można schodzić dalej prosto a potem skręcić tak, aby dojść do wcześniejszej drogi. Nie jest to trudne, wystarczy orientować się w kierunku i zaoszczędzi się kilkaset metrów. Poszycie w lesie pod wierzchołkiem jest dość ubogie i nie sprawia problemów.

Jeżeli trzeba iść dalej, można ze szczytu Krąglicy zejść drogą na najbliższą przełęcz a potem skręcić lekko w lewo i wyjść na drogę Wola Michowa - przełęcz Żebrak w miejscu dużego placu załadunkowego. Trasa ta i plac są zaznaczone na mapach, jest tam również zaznaczony szałas. Szałas ów, wymieniany w przewodnikach jako chatka drwali, to istotnie chatka pracowników leśnych, która stała tu wiele lat. Niestety już jej nie ma - szkoda, bo był to dobry schron na wypadek np. deszczu.

tekst oraz zdjęcia: P. Szechyński

Kilka zdjęć z proponowanej trasy:

1. Nieczynna Latarnia Wagabundy (2013).
2. Krąglica z początku trasy.
3. Łąki między Wolą Michową a Maniowem.

4. Na wprost Maniów.
5. Z prawej dolina potoku Roztoka.
6. Pierwsze metry w lesie.

7. Dilec Horyszniański.
8. Lizawka powyżej Dilca.
9. Do wierzchołka Krąglicy w prawo.

10. Krąglica - polanka na szczycie.
11. Krąglica, na szczycie.
12. Krąglica - pozostałości ziemne przy wierzchołku.

13. Krąglica, niższy grzbiecik.
14. Na Krąglicy.
15. Krąglica.

16. Kolejne lizawki pod Krąglicą.
17. Zejście przez Dilec Horyszniański.
18. Las pod Krąglicą.

19. Widok po wyjściu z lasu w drodze powrotnej.
20. Łąki nad Maniowem.
21. Tawerna - niegdyś Latarni Wagabundy.