» Miejscowości | Smolnik nad Osławą

Smolnik - Dolina Osławy

Smolnik to niewielka wieś w gminie Komańcza, położona pomiędzy doliną Łupkowa, a szczytem Magurycznego. Jest to jedna z najstarszych wsi w regionie, datowana na rok 1511.

Smolnik. Widok z okna (2003)
foto: Agnieszka Szechyńska

Jeszcze przed II wojną Smolnik liczył około tysiąca mieszkańców, a ciekawostką może być fakt, iż w owym czasie właścicielem Smolnika był podobno miejscowy proboszcz. Obecnie na Smolnik składa się kilkadziesiąt domów, wieś ciągnie się na długość kilku kilometrów doliną rzeki Osławy, a występujące tu bardzo licznie osuwiska dodają temu miejscu uroku.

Aby dojechać do Smolnika, należy skręcić z trasy obwodnicy za drogowskazem, kilkaset metrów za przejazdem kolejowym (jadąc od Komańczy), przypominającym o tym, że dawniej kursowała tędy kolejka - odgałęzienie przez Smolnik, Mików, Duszatyn i Prełuki powstało w latach pięćdziesiatych. Obecnie przez cały Smolnik ciągnie się bardzo wąska, ale równo położona asfaltowa droga aż do Mikowa, gdzie kończy się możliwość jazdy, gdyż dalej jest zakaz ruchu.

Sklep w Smolniku (2010)
foto: P. Szechyński

Pierwsze zabudowania Smolnika zaczynają się ok. 500 metrów od szosy głównej, za przejazdem kolejowym w Smolniku. Niewiele dalej - po lewej stronie drogi - pierwsze miejsce gdzie można skorzystać z noclegów oraz coś zjeść: Zagroda Chryszczata. Kilkadziesiąt metrów dalej kolejne obiekty. Ponadto noclegi znajdziemy m.in. w budynku byłej szkoły - więcej w dziale "Noclegi".

Wieś jest bardzo malownicza, spokojna, położona pomiędzy wzgórzami i nie leżąca przy głównej drodze, na dzień dzisiejszy jest jeszcze oazą spokoju w porównaniu do zatłoczonych miejscowości w Bieszczadach Wysokich.

W Smolniku (2014)
foto: P. Szechyński

Jeden sklep, pole namiotowe, bar, nieliczne miejsca oferujące noclegi oraz bacówka, gdzie można kupić doskonały (sprawdzone) bundz (bunc) owczy, jak też oscypki - nie przepłacając za te produkty kilkakrotnie, tak jak np. ma to miejsce w okolicy Wetliny przy drodze w kierunku Przełęczy Wyżnej, choć ceny w Smolniku ostatnio też nieco wzrosły w stosunku do lat poprzednich.

Warto tu przyjechać na dłużej, aby zobaczyć owce i konie pasące się na okolicznych wzgórzach, baraszkujące szczeniaki owczarków podhalańskich uczace się swojej przyszłej pracy, niezdarnie stawiające pierwsze kroki źrebaki, przelatujące licznie i nisko bociany - długo by wymieniać.

Smolnik. Cerkiew pw. św. Mikołaja (2003)
foto: P. Szechyński

Mniej więcej pośrodku wsi, na wzgórzu po prawej stronie drogi, stoi murowana cerkiew pw. Przeniesienia Relikwii św. Mikołaja z 1806 roku (natomiast konsekracja odbyła się w 1846) - obecnie kościół rzymskokatolicki. Jej patron spoglada na nas ze szczytu frontowej ściany. Gruntownego remontu obiektu dokonano w 1973 roku. W cerkwi zachował się ikonostas z pocz. XIX w. o charakterze barokowym, oraz trzy ołtarze boczne (jeden, w stylu rokoko, pochodzi z XVIII wieku). Na ścianach i sklepieniu - polichromie. Obok cerkwi murowana dzwonnica wyposażona w 2 niewielkie dzwony, oraz dawny - z kilkoma zachowanymi nagrobkami - i obecny cmentarz. Więcej o cerkwi w Smolniku

Smolnik nad Osławą (2010)
foto: P. Szechyński

Smolnik to dobre miejsce do wypoczynku, oraz krótszych i dłuższych spacerów. Kamieniste brzegi Osławy i dogodne zejścia w jej pobliże pozwalają odpocząć przy szumie nurtu tej rzeki, przerywanym czasami tylko porykiwaniem krów i szczekaniem psów. Odgłosy samochodów także tu docierają - jednak jeszcze są wystarczajaco rzadkie, aby można było o nich zapomnieć.

Dość nietypowym zjawiskiem, jak na bieszczadzkie, płytkie rzeki, jest "dołek" kilkaset metrów poniżej mostu waskotorówki, głębokości ok.2,5 metra (dawniej był głębszy, ale obecnie nieco go zamuliło) i wystarczajacej długości, aby można było chwilę popływać.

Spacery po okolicznych wzgórzach to również niezły pomysł. Śliczna panorama Smolnika od strony południowej, oraz jeszcze piękniejsza - sięgająca pasma granicznego za Łupkowem - ze wzgórz wschodnich (Kiczera). Niewiele osób wie, że na jednym ze wzgórz nad Smolnikiem znajduje się...lotnisko dla małych samolotów. W roku 2010 został tu wznowiony ruch kolejki wąskotorowej, która docierała do Smolnika (a nie jak wcześniej tylko do Woli Michowej) i wracała do Majdanu. Niestety już dwa lata później odcinek ten został ponownie zamknięty.

Żubr w okolicy Smolnika
foto: P. Szechyński

Na dłuższą wycieczkę warto polecić górujące nad osadą Maguryczne (była tu kiedyś wzorcowa baza sotni "Chrina"). Piękne lasy pełne zwierzyny (bywają tu m.in. żubry, zapuszcza się niedźwiedź), spokój - szczyt jednak jest praktycznie w całości zalesiony.

Warto się wybrać również na spacer wzdłuż Smolnika, mijając kilka ciekawych, starych chat. W końcowej części, gdy droga zaczyna się piąć lekko w górę - stary krzyż przydrożny (1896) - stąd również przepiękny widok na przełom Osławy, która widoczna jest z góry, na prostym i bardzo długim odcinku. Mijając powoli ostatnie zabudowania Smolnika, schodzimy drogą w dół, gdzie napotkamy bród, oraz dwa sąsiadujące ze sobą mosty: drogowy, oraz 3 metry od niego kolejki wąskotorowej. Przechodzimy most i wchodzimy do Mikowa.

Więcej zdjęć ze Smolnika: Smolnik - galeria zdjęć

P. Szechyński

Smolnik nad Osławą, 2014
foto: P. Szechyński

Smolnik, krzyż przydrożny, 2014
foto: P. Szechyński

Smolnik, widok spod cerkwi, 2013
foto: P. Szechyński

Smolnik nad Osławą, 2010
foto: P. Szechyński

Smolnik nad Osławą (2010)
foto: P. Szechyński

W tym budynku dawniej mieściła się szkoła, 2010
foto: P. Szechyński

Krzyż przydrożny z 1898 roku pomiędzy Smolnikiem a Mikowem, 2010
foto: P. Szechyński