» Cmentarze i cerkwiska | Skorodne

Cmentarz w Skorodnem oraz miejsce po cerkwi

Cmentarz w Skorodnem a właściwie jego pozostałości znajdują się ok. 150m od skrzyżowania w okolicy dawnego PGR. Aby go odnaleźć należy skręcić w drogę prowadzącą do Oazy (Ruch "Światło - Życie") i po minięciu ogrodzenia skręcić w lewo przy słupie wysokiego napięcia, skąd ok. 50m wzdłuż płotu. Można również skręcić w następną drogę i podejść do cmentarza od przeciwnej strony.

Teren cmentarza grzebalnego w Skorodnem (2006)
foto: P. Szechyński

Cmentarz ten wart jest odnotowania ze względu na intensywnie zanikający "charakter". Z dużym prawdopodobieństwem za kilkanaście lat może nie zostać po nim śladu, choć obecnie trwają prace, które mają na celu proces ten powstrzymać. W okresie letnim nagrobki są trudne do zlokalizowania.

W Skorodnem istniały dwa cmentarze - cerkiewny, obok drewnianej cerkwi pw. św. Paraskewii z 1838r., oraz - nieopodal - cmentarz grzebalny. Jeden i drugi został zdewastowany w latach 70 i 80, podobnie jak cerkiew, która najpierw służyła jako magazyn a następnie została rozebrana (1972r.). Z materiałów pozyskanych z rozbiórki zbudowano... oborę. Natomiast cmentarze zostały przedzielone ogrodzeniem z siatki, które stoi do dziś. Teren ten służył jako pastwisko, na cmentarzu składowano również obornik.

Parafialna cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskiewii w Skorodnem zbudowana została w roku 1838. Była to świątynia drewniana, jednoprzestrzenna, kryta dachem kalenicowym. Nad nawą pseudolatarnia na ośmiobocznym bębnie. Wewnątrz znajdował się ikonstas z XVIIIw., który również uległ zniszczeniu. Dwie pochodzące z niego ikony z XVIIIw., znajdują się w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku: Matka Boska Eleusa i Chrystus Nauczający. Liczba wiernych to 735 osób w roku 1890, 916 w 1918 i 1190 w 1938r.

Nieistniejąca cerkiew z 1821r. w Skorodnem. Rozebrana w roku 1972
źródło: "Ukraińskie cerkwie drewniane, geneza i rozwój form". Lwów 1937.

Na cmentarzu cerkiewnym nie zachował się do dziś żaden kompletny nagrobek. Zarośnięty i poprzecinany elektrycznymi pastuchami cmentarz grzebalny kryje natomiast kilka resztek nagrobków, które kryją się m.in. pod drzewami zarastającymi teren.

Jedyny nagrobek na którym widać bardzo słabo czytelne inskrypcje należy do Johanny Strien. Jest przewrócony (2006). Kształtem przypomina nagrobki ewangelickie - ścięty ostrosłup z wyrytym symbolem krzyża:

Epitafium (bardzo słabo czytelne, 2006):
Johanna Strien, 20 2 1836 ; 10 4 1892
FRIEDE IHNEN ASCHE!

Na pozostałych nagrobkach brak inksrypcji. Na jednym z nich, najbliżej miejsca po cerkwi prawdopodobnie pochowany jest ks. Michał Ustrzycki (zmarł 09.01.1879).

Jeden z zachowanych nagrobków (fot. P. Szechyński)

Jeden z zachowanych nagrobków, 2006 (fot. P. Szechyński)

Jedyny obecnie nagrobek, po renowacji, 2013 (fot. P. Szechyński)

Cmentarz i miejsce po cerkwi w Skorodnem, 2013 (fot. P. Szechyński)

W latach kolejnych cmentarz był remontowany przez Stowarzyszenie Dziedzictwo Mniejszości Karpackich. Obecnie stoi jeden nagrobek (Johanna Strien) a remont ma być kontynuowany.

Więcej o samym Skorodnem: Skorodne

opracowanie, zdjęcia: P. Szechyński

Literatura:

1. Bieszczady, Słownik Historyczno-Krajoznawczy, cz.1, Gmina Lutowiska. UG - Warszawa 1995,
2. Kryciński S., "Cerkwie w Bieszczadach", Warszawa 1995.