» Flora Bieszczadów | Rezerwaty Gór Słonnych

Rezerwaty przyrody w Parku Krajobrazowym Gór Słonnych

Rezerwaty w Parku Krajobrazowym Gór Słonnych - położone są w pobliżu tras komunikacyjnych i znakowanych szlaków turystycznych. Jest ich aż 9 i dwa dalsze w tworzeniu. Powinno to stanowić zachętę do bliższego poznania walorów przyrodniczo-krajobrazowych i kulturowych niezwykle malowniczych i bogatych w zabytki przeszłości Gór Sanocko - Turczańskich.

1. "Polanki" (pow. 191,94 ha) - to niedawno utworzony rezerwat w Bykowcach pod Sanokiem z wytyczoną edukacyjną ścieżką przyrodniczą. Obejmuje fragment cennej biocenozy leśnej pasma Granickiej (575 m) tuż przy Parku Krajobrazowym Gór Słonnych. Wejście na teren rezerwatu oznaczono od pomnika por. Zaremby na zakolu szosy w Bykowcach. Więcej na ten temat: Rezerwat przyrody Polanki

Góra Sobień, rez. przyrody
foto: S. Orłowski

2. "Góra Sobień" (rez. leśny o pow. 5,34 ha) znajduje się na stoku słynnego zamkowego wzgórza i zamku "Sobień" w zakolu Sanu u podnóża Gór Słonnych przy szosie między Załużem a Manastercem w gm. Lesko. Na szczycie wzniesienia zachowały się jeszcze w formie ruiny (z platformą widokową na dolinę Sanu) pozostałości obronnego zamku Kmitów z XIV w. Tutaj 2 V 1417 r. Kmitowie wydali ucztę weselną dla króla Władysława Jagiełły po poślubieniu w Sanoku Elżbiety Granowskiej z Pileckich. Strome zbocza tego obronnego wzgórza zamkowego porasta dziś dobrze zachowany naturalny mieszany las grądowy z buczyną karpacką i łęgiem podgórskim. W bogatym runie leśnym występuje cenna fauna kserotermiczna, rzadkie gatunki bezkręgowców i ok. 150 gatunków roślin naczyniowych w tym m.in. chronione: wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, tojad wiechowaty itd. Rezerwat posiada własną dydaktyczną ścieżkę przyrodniczą ułatwiającą jego zwiedzanie i połączenie szlakiem zielonym pieszym z pobliskim rez. "Przysłup". Więcej na ten temat: Rezerwat Góra Sobień

Pozostałości obronnego zamku Kmitów z XIVw. Rezerwat Sobień
foto: S. Orłowski

3. "Przysłup" (209,15 ha) - nazwę swą zawdzięcza szczytowi Przysłup (651 m) w paśmie Gór Słonnych nad wsią Manasterzec w gm. Lesko. Ochroną objęto stary drzewostan z 25 gat. roślin górskich i 12 chronionych, a także dużą ilość ptaków drapieżnych i drobnych ptaków śpiewających.

4. "Dyrbek" (pow. 130,88 ha) znajduje się w pobliżu szybowiska górskiego w paśmie Gór Słonnych w Bezmiechowej Górnej w gminie Lesko i nazwę swą wziął od jednego z potoków. Jego osobliwością jest wielopiętrowy naturalny las mieszany z licznymi drzewami pomnikowymi. Występują w nim cenne zbiorowiska roślinne (120 gatunków roślin naczyniowych, w tym 25 górskich i 11 chronionych) oraz liczna fauna drapieżników puszczańskich.

Salamandra plamista (salamandra salamandra) której długość dochodzi do 23 cm, jest u nas największym płazem ogoniastym
foto: P. Szechyński

5. "Buczyna w Wańkowej" (98,65 ) - to kolejny rezerwat leśny pasma Gór Słonnych zajmujący jego płd.-wsch. stok od szczytu 658 do potoku Wańkówka między Olszanicą a Wańkową w gm. Olszanica. Ochroną objęto naturalny układ zbiorowisk roślinnych z lasem łęgowym, grądowym i buczyną karpacką. W bogatym runie leśnym występuje 135 gatunków roślin naczyniowych, w tym 15 chronionych. Do osobliwości faunistycznych należą duże ssaki drapieżne i ptaki: orzeł przedni, orlik krzykliwy, puchacz, bocian czarny mające tutaj gniazda lęgowe.

6. "Na Oratyku" (232,62 ha) - ten nowy rezerwat leśny znajdziemy u źródeł potoku Maksymów w masywie leśnym Oratyka (643 m) koło Krościenka przy granicy z Ukrainą. Ochronie podlega buczyna karpacka o charakterze puszczańskim w formie reglowej i podgórskiej ze starodrzewiem wielu pomnikowych buków, jodeł i jaworów. W bogatym runie leśnym z miesięcznicą trwałą występuje wiele gatunków objętych ochroną ścisłą. Do osobliwości fauny należy borsuk, ssaki puszczańskie, a także salamandra plamista i kumak górski.

7. "Nad Trzciańcem" - to nowy rezerwat w paśmie Chwaniowa między wsiami Trzcianiec i Zawadka.

8. "Chwaniów" (rez. leśny o pow. 354,47 ha) - to kolejny duży rezerwat o charakterze puszczańskim przy szlaku niebieskim z Jureczkowej na pasmo Chwaniowa w gminie Ustrzyki Dolne. Obejmuje on płn.-wsch. stoki tego pasma od widokowej Truszówki (612 m) po Truszowskie (677 m) i Brańcową (677 m). Osobliwością jest tutaj reglowa buczyna karpacka (w 90 % zachowana jako starodrzew), bogate runo leśne, występująca w łanach miesiącznica trwała oraz przedstawiciele drapieżników puszczańskich.

9. "Na Opalonym" (pow. 216,54 ha) - to puszczański rezerwat na stoku wzgórza "Na Opalonym" (570 m) przy szlaku niebieskim z Wojtkówki w gm. Ustrzyki Dolne do Arłamowa. Ochronie podlega stary drzewostan jodłowo-bukowy z licznymi pomnikowymi jodłami, bukami, jaworami, bogatą florą (12 gatunków chronionych) i fauną reprezentowaną przez duże ssaki i ptaki drapieżne. Miejsce to naprawdę przypomina starą puszczę karpacką.

Stanisław Orłowski - Stowarzyszenie Przewodników Turystycznych "Karpaty"

Literatura:
1. Plany ochrony przyrody Nadleśnictwa Brzegi Dolne, Nadleśnictwa Baligród, Komańcza, Rymanów,Lesko. Kazimierz Wojewoda, Obszary i obiekty przyrodnicze województwa krośnieńskiego objęte ochroną prawną, LOP, Krosno 1993.
2. Tenże, Karpackie Parki krajobrazowe, Krosno.