Warto zobaczyć

W dziale niniejszym zgromadziliśmy miejsca, które naszym zdaniem warto zobaczyć, lub atrakcje, z których warto skorzystać będąc w Bieszczadach. Jest to wybór jak najbardziej subiektywny a dział ma charakter rozwojowy. Nie ma tu cerkwi, cmentarzy, wodospadów czy ciekawych szlaków - gdyż te miejsca i obiekty mają swoje osobne działy i też z pewnością warto je zobaczyć. Są tu natomiast pozostałe miejsca, nie opisane w innych działach - zarówno bardzo popularne i często odwiedzane, jak i te mało znane szerszemu gronu turystów.

Jeziorka Duszatyńskie i rezerwat Zwiezło - znajdują się na trasie szlaku czerwonego (Główny Szlak Beskidzki), na odcinku biegnącym z Komańczy na Chryszczatą. Teren na którym się znajdują objęty jest ochroną jako rezerwat przyrody "Zwiezło" o pow. 2,2ha. Nazwa rezerwatu nawiązuje bezpośrednio do wydarzeń z roku 1907, kiedy to jeziorka powstały w wyniku potężnego osunięcia się zbocza.

Jeziorko Bobrowe k. Huczwic - znajduje się przy północnych stokachChryszczatej (997m n.p.m), pomiędzy terenami dawnych - nieistniejących obecnie - wsi Huczwice oraz Sukowate. To niewielkie, ale malownicze jeziorko z charakterystycznymi kikutami drzew wystających ponad taflę wody, które powstało w sposób sztuczny. Dobre miejsce do obserwacji przyrody - w tym wodnego ptactwa.

Sine Wiry - rezerwat krajobrazowy o powierzchni 450 ha, znajdujący się na terenach dawnych wsi Łuh, Zawój i Polanki. Na rezerwat ten przypada kilkukilometrowy odcinek rzeki Wetlina, oraz południowe stoki wzgórza Połoma (776m n.p.m.) porośnięte głównie lasem bukowo-jodłowym. Najbardziej charakterystyczną, jedną z najpiękniejszych i najłatwiej dla turysty dostępną częścią rezerwatu jest przełom Wetliny.

Wodospady w Bieszczadach - przedstawiamy tu warte zobaczenia bieszczadzkie wodospady, kaskady oraz ciekawsze przełomy rzek i potoków. Region ten nie jest jakoś specjalnie bogaty w tego typu osobliwości, nie ma tu dużych wodospadów, ale jest wiele bardzo ładnych, malowniczych mniejszych spadków wody, kaskad, baduni, które z pewnością warto zobaczyć. Górskie rzeki i potoki zawsze są interesujące.

Rezerwat "Gołoborze" - naturalne głazowisko piaskowców istebniańskich nad Rabskim potokiem, ze zbiorowiskiem roślinności naskalnej oraz rzadkimi minerałami. Rezerwat utworzono w roku 1969, a z tablicy informacyjnej na miejscu możemy wyczytać między innymi, iż porasta go 18 gatunków roślin objętych ochroną gatunkową (m.in. tojad mołdawski, parzydło leśne, ciemiężnica zielona, widłaki), oraz grupa porostów i mszaków.

Rezerwat przyrody "Przełom Osławy pod Duszatynem" - utworzony został w roku 2000 na powierzchni 322,45ha. Obejmuje on m.in. meandrowy odcinek rzeki Osławy - zwany Łokciem. Osława opływa w tym miejscu niewielkie wzgórze Łokieć (515m n.p.m) zataczając na odcinku ok. 1,8 km łuk przypominający swym kształtem omegę. Ciekawostką jest fakt, że do pełnego zamknięcia omegi brakuje zaledwie sto parę metrów.

Grota (jaskinia Jahybta) w Rosolinie - jest miejscem, które będąc w okolicy odwiedzić warto, zwłaszcza, że nie znajduje się w jakimś specjalnie odludnym miejscu i spacer do niej nie zajmuje zbyt wiele czasu. Aby się tu dostać, należy skręcić w Polanie w drogę z płyt betonowych tuż przy moście nad potokiem Czarny - na skrzyżowaniu niewielka kapliczka. Obecnie jest znakowana ścieżka.

Torfowisko wysokie "Tarnawa" - można tu dojść pieszo z Tarnawy Niżnej, dojechać rowerem lub samochodem. Na miejscu jest parking, tablice edukacyjne oraz wiata. Dojazd (lub dojście) z Tarnawy Niżnej odbywa się wąską, asfaltową drogą, w bliskiej odległości od Sanu, który stanowi tu granicę Polski i Ukrainy. Ładne widoki na tereny ukraińskie.

Torfowisko wysokie "Wołosate" - znajduje się tuż przy drodze Ustrzyki Górne - Wołosate. Położone jest na wysokości ok. 680 m n.p.m, na żwirowo - gliniastej terasie Wołosatki, uformowanej w okresie plejstocenu i holocenu, zajmuje 4 ha powierzchni. Pokrywy akumulacyjne utworzyły się tutaj na słabo przepuszczalnych, głównie łupkowych wartstwach fliszu karpackiego.

Punkt widokowy Pichurów przy tzw. dziewiętnastce. W okolicy Tarnawy Niżnej w niedalekiej odległości od szosy, znajduje się dość ciekawy punkt widokowy z którego roztacza się widok na Krzemień, Kopę Bukowską oraz Bukowe Berdo a także fragment doliny potoku Roztoki. Na początku ścieżki do punktu znajdują się ruiny mostu dawnej kolejki wąskotorowej oraz niewielki parking. Dojście jest oznakowane.

Rezerwat przyrody "Hulskie" - został utworzony w roku 1983 zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 24 listopada 1983r., na powierzchni 189,87ha. Położony jest na terenie Nadleśnictwa Lutowiska i znajduje się na północnych stokach pasma Otryt, obejmując teren od szczytu pasma, niemal do przepływającego w dolinie Sanu. Bywa mylony z dawną wsią o tej samej nazwie.

Rezerwat "Śnieżyca wiosenna w Dwerniczku" - to duże i bardzo łatwo dostępne stanowisko tej rośliny. Powierzchnia rezerwatu to 4,94 ha a jego celem jest ochrona karpackiej śnieżycy dla celów dydaktycznych i naukowych. Nie tylko samej śnieżycy, ale również zbiorowiska łąkowe z bogatą florą gatunków chronionych i rzadkich. Dominuje tu łąka ostrożeniowa w fazie zarastania roślinnością ziołoroślową - głównie wiązówką.

Młyn w Hulskiem. Znajdujący się na gruntach Nadleśnictwa Lutowiska zespół przyrodniczo-krajobrazowy "Młyn w Hulskiem" założony został celem ochrony pozostałości dawnego młyna oraz jego otoczenia. Ulokowany jest przy ujściu potoku Hulski do Sanu, w dolnej - północnej - części dawnej wsi Hulskie. Ukazuje pozostałości młyn oraz fragment dawnej młynówki. Obecnie nie prowadzi tu żaden szlak.

Bieszczadzka Kolejka Leśna. Założona końcem XIXw. bieszczadzka kolejka wąskotorowa, stała się od tego czasu nierozłącznym elementem krajobrazu Bieszczadów. Dawnej liczyła dziesiątki kilometrów i posiadała wiele odnóg. Początkiem lat 90.XXw. zamknięta całkowicie a następnie przywrócona do życia dzięki staraniom Fundacji Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej.

Kolejowy Smolnik - odpoczywając w Bieszczadach, poczuj klimat dawnej kolei. Zapraszamy Państwa do odwiedzenia Kolejowego Smolnika. Nasz dom to nie tylko obiekt oferujący komfortowe pokoje noclegowe. To miejsce, w którym spotkasz się z historią kolei i poczujesz niepowtarzalny klimat dawnych stalowych szlaków. Zgromadziliśmy tu wiele pamiątek z historii polskiego - i nie tylko - kolejnictwa.

Zapory w Solinie i Myczkowcach - Gdy pierwsze ekipy pomiarowe dotarły w końcu lat pięćdziesiątych do Soliny, aż trzykrotnie musiały one przejeżdżać przez San, bo wszystkie mosty na tej rzece były zniszczone. Miejsce pod zaporę wytyczono wówczas o kilometr niżej od miejsca w którym w latach 1936-37 rozpoczęto wstępne prace geologiczne pod budowę wodną zaprojektowaną przez prof. Pomianowskiego.

Koziniec - kamieniołom jako punkt widokowy. Nieczynny obecnie kamieniołom jest miejscem dość ciekawym, przede wszystkim jako doskonały punkt widokowy w kierunku Soliny. Dojść do niego można z pobliskich Myczkowiec znakowaną ścieżką koloru niebieskiego, jednak najprościej jest dostać się tu z drogi Myczkowce - Bóbrka, która do niego przylega. Zmotoryzowani mogą zostawić pojazdy bezpośrednio pod kamieniołomem.

Zagroda pokazowa żubrów w Mucznem. Usytuowana jest przy drodze dojazdowej do Mucznego (między Stuposianami a Mucznem), nad potokiem Czerwonym. Dojazd do niej jest oznakowany, zajmuje powierzchnię ok. 9 hektarów. Z Mucznego można dojść tu pieszo ścieżką przyrodniczo-dydaktyczną "Krutyjówka". Na terenie zagrody znajduje się paśnik gdzie zwierzęta są dokarmiane.

Przełęcz Wyżna jako punkt widokowy. Leżąca na wysokości 872 m n.p.m. Przełęcz Wyżna, zwana też Przełęczą nad Berehami jest chyba jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Bieszczadach. Stanowi jednocześnie dobry punkt widokowy, o czym przypominamy zwłaszcza tym, którzy po raz pierwszy. Na Przełęczy Wyżnej znajduje się utwardzony, sporej wielkości parking. Jest on płatny w sezonie turystycznym.

Przełęcz Żebrak - trafić tu można wędrując szlakiem czerwonym z Komańczy do Cisnej, lub odwrotnie. Można tu dojść również drogą z Woli Michowej, Mikowa lub Rabego, albo dojechać rowerem, gdyż każdą z nich biegnie szlak rowerowy. Samochodem na Żebrak nie wyjedziemy.

Kamień leski. Ta jedna z najbardziej rozpoznawalnych osobliwości przyrodniczych regionu, znajduje się na początku miejscowości Glinne, przy trasie z Leska do Ustrzyk Dolnych w odległości ok. 5 km od Leska. Można tu dojść również szlakiem zielonym z Leska (Lesko - Krysowa), lub ze Zwierzynia przez Czulnię oraz ścieżką rowerową Baszta. Miejsce jest oznakowane, obok niewielki parking oraz sezonowy bar.

Skałki Myczkowieckie. Ten unikatowy pomnik przyrody znajduje się ok. 1000 m poniżej zapory tworzącej sztuczne Jezioro Myczkowieckie, nieopodal ośrodka Caritas. Jest to unikalna ściana skalna długości ok. 600m i wysokości w najwyższym punkcie ok. 25 metrów, porośnięta rzadko w tych stronach spotykaną ciepłolubną roślinnością naskalną. W szczelinach skalnych gnieżdżą się liczne gatunki ptaków.

Ogród Biblijny w Myczkowcach. Powstał na przełomie 2009 i 2010 roku. Jest to drugi taki obiekt w Polsce (pierwszy powstał w Proszowicach w Ośrodku Caritas Diecezji Kieleckiej). Został oddany 17 maja 2010 r. celem upamiętnienia 90 rocznicy urodzin Jana Pawła II. Urządzony w formie parku linearnego zajmuje powierzchnie 80 arów. Projekt nasadzeń i założenia małej architektury wyszły spod pióra dr inż. Zofii Włodarczyk.

Miniatury cerkwi w Myczkowcach. 16 października 2007 w ośrodku Caritas w Myczkowcach zostało otwarte Centrum Kultury Ekumenicznej. Centrum powstało z inicjatywy księdza Bogdana Janika, dyrektora ośrodka w Myczkowcach i zostało zadedykowane Janowi Pawłowi II - wielkiemu orędownikowi ekumenizmu. Na blisko hektarowej powierzchni zgromadzono tu ponad 140 makiet cerkwi oraz kościołów.

Karpacki entomo-zieleniec w Myczkowcach. Na terenie Ośrodka Wypoczynkowo-Rehabilitacyjnego Caritas w Myczkowcach, powstała kolejna atrakcja służąca edukacji ekologicznej pod nazwą "Karpacki entomo-zieleniec". Znajduje się ona pomiędzy budynkiem Centrum Informacji o Obszarach Natura 2000 a zwierzyńcem - wybiegiem z lamami. 50 razy powiększone modele owadów.

Mini-zoo w Lisznej i Myczkowcach. Mini-zoo znajduje się we wschodnim skrzydle ośrodka, przy stadninie koni. Zobaczymy tu w dużych zagrodach: stado jelenia szlachetnego, kilkanaście okazów daniela płowego, kózki miniaturki, lamy oraz sarnę. W klatkach i wolierach przetrzymywane są króliki, pawie, ptactwo wodne, bażanty (kilka gatunków), gołębie i kury ozdobne oraz kilka gatunków papapug.

Klasztor w Zagórzu. Karmel zagórski był obronną fortyfikacją. Zbudowany został na początku XVIII wieku i oddany zakonowi Karmelitów bosych przez Jana Franciszka Stadnickiego, jako jego fundacja. Stadnicki był chorążym nadwornym koronnym, zaś od 1697 roku wojewodą wołyńskim. Zmarł w 1713 roku, przed śmiercią zapisując klasztorowi zagórskiemu fundusz na utrzymanie w szpitalu klasztornym 12 weteranów wojskowych.

Droga Krzyżowa Nowego Życia w Zagórzu. Spotkamy tu rzeźby wykonane z lipowych pni, płaskorzeźby, metaloplastykę i instalacje przestrzenne, gdzie wykorzystano i połączono ze sobą różne materiały. Zagórskim akcentem na tej drodze jest stacja kolejarzy, gdzie wykorzystano kozioł kolejowy z elementami sprzed I Wojny Światowej. Stacje zostały umieszczone na rudawych głazach pozyskanych z kamieniołomu w Rabem k. Baligrodu.

Klasztor sióstr "Nazaretanek" w Komańczy. Pełna nazwa znajdującego się w Komańczy klasztoru to: Klasztor Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, stąd potoczna nazwa "Nazaretanki". Zgromadzenie to zostało powołane już w roku 1875 przez Franciszkę Siedlecką w Rzymie. Celem owego zgromadzenia jest szerzenie Miłości Bożej wśród ludzi, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin.

Ośrodek muzealny Historii i Kultury Turystyki Górskiej w Ustrzykach Górnych "Zielony Domek". W trakcie górskich wędrówek napotkać można prowadzone przez Podkomisję Kultury i Historii Turystyki Górskiej Zarządu Głównego PTTK - Ośrodki Muzealne. Ideę ich powstania sformułował w 1966 roku i wprowadził ją w życie nieżyjący już Edward Moskała. Prace związane z budową, wyposażeniem i eksploatacją Ośrodków prowadzone były siłami społecznymi.

Muzeum Historii Bieszczad w Czarnej Górnej. Od kilku lat w Czarnej Górnej funkcjonuje niewielkie Muzeum Historii Bieszczad (wolimy "Bieszczadów" w dopełniaczu, bo choć forma "Bieszczad" też jest dopuszczalna, to ta pierwsza jest formą prawidłową). Trafić do muzeum jest łatwo - na skrzyżowaniu w Czarnej skręcamy na Bystre i dalej będą już drogowskazy prowadzące do obiektu.

Muzea w Bieszczadach i najbliższej okolicy. Wykaz oraz krótkie opisy większości bieszczadzkich muzeów, izb pamięci oraz wszelkiego rodzaju innych ciekawych ekspozycji muzealnych. Warto je odwiedzić zwłąszcza w okresach, gdy nie dopisuje pogoda - są wówczas dobrym sposobem na zagospodarowanie czasu i poznanie lokalnej historii czy przyrody.

Kładka podwieszona w Dwerniczku. Prowadząca do harcerskiej bazy letniej chorągwi ZHP Sosnowiec kładka, podwieszona jest nad Sanem w Dwerniczku. Jest widoczna z drogi głównej. Z kładki ładne widoki na San. Za rzeką niewysokie wzgórza, z których roztaczają się piękne widoki na Dwerniczek, Smolnik i Procisne oraz pasmo Otrytu czy np. Czereśnię i Czereszenkę.

XIX-wieczny wiadukt wąskotorówki w Woli Michowej. Kamienny most nad potokiem Maguryczny Niżny ma ok. 10m wysokości. Obiekt jest bardzo rzadko odwiedzany przez turystów, mimo bliskości szosy, ponieważ znajduje się na obecnie całkowicie zalesionym terenie poza szlakiem obecnej linii kolejki. By do niego trafić należy iść ok. 400m betonówką obok dawnego cmentarza w Woli Michowej.

Cudowne źródełko i kapliczka w Radoszycach. Według zachowanego podania ludowego, w tym miejscu u zbiegu dwóch leśnych strumyków do potoku Barbura prawie 140 lat temu, dotknięta uciążliwą chorobą dziewczyna, będąc u kresu wytrzymałości z powodu cierpienia, po wielotygodniowym błądzeniu po lesie, doznała cudu objawienia Matki Boskiej i wyzdrowienia, po obmyciu się wodą z miejscowego źródła.

Jaskinie w Nasicznem - dwie największe z bieszczadzkich jaskiń. Trasa dojścia do jaskiń jest bardzo ciekawa, na małych wzniesieniach mamy krajobraz kamieniołomu z mnóstwem skałek porośniętych mchem i paprociami. Na małej przestrzeni jest bardzo dużo do zobaczenia: ze stromych zboczy zobaczymy Nasiczne i Połoninę Wetlińską. Panorama Przełęczy Nasiczniańskiej warta jest tego, by tu wdepnąć.

Góry Słonne - są pasmem, wchodzącym w skład Gór Sanocko - Turczańskich znajdujących się na terytorium Polski i Ukrainy, ciągnących się między dolinami Sanu i Stryja. Swój początek na wschodzie biorą od przełomu rzeki San na północ od Sanoka pomiędzy Trepczą a Międzybrodziem, ich koniec natomiast znajduje się na północ od Leska pomiędzy Olszanicą i Ropienką. Nazwa tych gór pochodzi od słonych źródeł.

Rezerwat "Sobień" jest to rezerwat leśno - faunistyczny, gdzie podmiotem ochrony są zarówno unikatowe zbiorowiska roślinne, jak i rzadka fauna kserotermiczna, czyli ciepłolubne owady i inne stawonogi spotykane na nasłonecznionych stanowiskach. Wędrując ścieżką prowadzącą od parkingu do ruin średniowiecznego zamczyska spotkamy wiele ciekawych roślin, w tym chronioną kalinę koralową i lilię złotogłów.

Rezerwat leśny "Polanki". Zwarty drzewostan rezerwatu tworzy buk i jodła z domieszką jaworu i dębu szypułkowego. Zdarza się również napotkać tu okazy lipy drobnolistnej, brzozy i świerka. Na uwagę zasługują pomnikowe okazy buka i jodły, również na trasie ścieżki dydaktycznej. Warstwę podszytową tworzą gatunki: leszczyna, bez czarny i koralowy, pokrzyk wilcza-jagoda, wawrzynek wilcze łyko, dereń właściwy, kruszyna i szakłak.

Szlak Ekomuzeum "Hołe" - ekomuzeum to muzeum bez murów, w przestrzeni, skupiające na swoim szlaku walory kulturowe, przyrodnicze i architekturę". W oparciu o te zasady powstał 28 km szlak Ekomuzeum "Hołe", biegnący przez 6 miejscowości: Dźwiniacz Dolny, Łodyna, Leszczowate, Brelików, Wańkowa i Serednica oraz 2 miejsca po wsiach: Romanowa Wola i Maćkowa Wola, które przestały istnieć.

Pomnik tołhaja w Orelcu - projekt Janusza Demkowicza zrealizowało Stowarzyszenie Orelec we współpracy z Urzędem Gminy Olszanica, Kołem Gospodyń Wiejskich i OSP w Orelcu. Stowarzyszenie opracowało wniosek "Tołhaj motorem rozwoju turystyki we wsi", który otrzymał dofinansowanie. Stojący dziś w centrum Orelca pomnik daje mieszkańcom nadzieję na większe zainteresowanie tą okolicą przez turystów.

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku - jest parkiem tematycznym zlokalizowanym w północnej części miasta, zajmuje obszar 38 ha. Wykorzystano tu niewątpliwe walory krajobrazowe i naturalną formę ukształtowania terenu, aby wyeksponować ponad 120 obiektów drewnianych, charakterystycznych dla poszczególnych krain etnograficznych na obszarze południowo-wschodniej Polski.

Park miejski w Sanoku - powstał w 1896 r. na wzniesieniu zwanym Górą Parkową, w centrum miasta. Wzniesienie to nazywano niegdyś Władczą Górą lub Stróżnią, później Aptekarką. W 1909 r. Rada Miejska Sanoka nadała mu nazwę Góra im. Adama Mickiewicza. Najbardziej popularną i powszechnie używaną przez sanoczan nazwą tego najwyższego w centrum miasta punktu jest Góra Parkowa.

Sanktuarium w Jasieniu. Lokalizacja bieszczadzkiego sanktuarium maryjnego w Jasieniu motywowana była bliskim położeniem Ustrzyk Dolnych, miasteczko zapewniało dobrą komunikację autobusową i kolejową. Społeczność bieszczadzka przyjęła projekt lokalizacji z zadowoleniem. Utworzenie sanktuarium miało umocnić i pogłębić wiarę tej społeczności. Przewiezienia obrazu do Jasienia dokonał 17 czerwca 1968r ks. R. Mucha.

Słowacja i Ukraina

Zalew Starina (Vodarenska nadrz Starina). Bieszczady słowackie (Bukovske Vrchy). W tzw. słowackich Bieszczadach, które tu nazywane są Bukowske Vrchy znajduje się wiele miejsc wartych zobaczenia. Przylegające do granic Polski i Ukrainy tereny w dużej części objętne parkiem narodowym "Połoniny" to ciekawy, unikalny przyrodniczo i krajobrazowo region leżący w niewielkiej odległości od Sniny (kraj preszowski). Jednym z takich miejsc jest z pewnością zbiornik wodny Starina